Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

be eminent

  • 1 emineo

    ē-mineo, minuī, ēre, heraus-, hervorragen, I) eig.: 1) im allg.: a) vertikal heraus-, hervorragen, heraus-, hervorstehen, ne quid emineret, ubi ignis hostium adhaeresceret, Caes.: his quae eminebant paulatim in se residentibus, Sen.: et nihil emineant et sint sine sordibus ungues, Ov.: tumulis dumtaxat eminentibus, Curt.: eminentibus venis, Cels.: eminentibus oculis, Cic.: oculis foris eminentibus, Vopisc. – m. ex u. Abl., columella non multum e dumis eminens, Cic.: ex terra nihil eminet, quod etc., Cic.: globus terrae eminens e mari, Cic. – m. in u. Abl., machina, in qua undique praeacuti stimuli eminebant, Val. Max.: in medio fere nemore columnam eminere, Curt. – m. Abl. woraus? iam paulum moles aquā eminebat, Curt.: Dareus curru sublimis eminebat, Curt. – m. Abl. womit? ut capite paululum emineat (paxillus), Cels. – m. extra (über) u. Akk., ut (auris) extra tabulam non emineat, Cels. – m. super u. Akk., belua super ipsos fluctus dorso eminens, Curt.: super eum (ruborem) pustulae eminent, Cels. – mit Ang. wie weit? wie hoch? ut non amplius digitis quattuor ex terra eminerent (stipites), Caes.: altitudo muri L cubitorum eminet spatio, Curt.: petra in altitudinem XXX eminet stadia, Curt.: nostros montes (über unsere B.) per bis sex ulnas eminet locus, Lact. – b) horizontal hervorragen, -stehen, vorstehen, duobus eminentibus promunturiis, Caes.: sinus lunae maxime similis, cum eminent cornua, Curt. – m. Praepp., ex summo temone hastae praefixae ferro eminebant, Curt.: hastae multum ultra temonem eminentes, Curt.: dextra omnis acies extra proelium eminens, Liv.: ita ut per costas ferrum emineret, Liv.: inter radios rotarum plura spicula eminebant, Curt.: hasta in partes eminet ambas, Ov.: iugum directum eminens in mare, Caes.: pars eius ad Arctos eminet, ragt hinaus, Manil. – 2) insbes., a) als mediz. t. t., eminens caro, der fleischige Auswuchs, Scrib. Larg. 227. – b) als t. t. der Malerei, hervortreten, den Vordergrund bilden, ut quaedam eminere in opere, quaedam recessisse credamus, Quint. 2, 17, 21: nec pictura, in qua nihil circumlitum est, eminet, Quint. 8, 5, 26. – im Bilde, quo magis id, quod erit illuminatum, exstare atque eminere videatur, Cic. de or. 3, 101.

    II) übtr.: 1) deutlich hervortreten, -sich zeigen, -sichtbar werden od. sein, a) übh.: primum metus eius, mox gaudium eminuit, Plin. ep.: eminet ante oculos, quod petis, ecce tuos, Ov.: sententiae ipsae magis eminent, Quint.: quorum eminet audacia atque proiecta est, Cic. – m. Praepp., toto ex ore crudelitas eminebat, Cic.: cum pigritia et desperatio in omnium vultu emineret, deutlich zu lesen war, Liv. 21, 35, 7: in quorum ore amor eminebat, Sen.: in Poro eminebat auctoritas, Curt.: privata quoque inter publicos honores studia eminebant, Liv.: eminente animo patrio inter publicae poenae ministerium, Liv.: nihil excelsum, nihil quod supra cetera emineat, Liv.: m. Abl. wodurch? quae (altitudo animi) maxime eminet contemnendis et despiciendis doloribus, Cic. – b) dem Klange nach hervortreten, vorklingen, per confusa frementis verba tamen vulgi vox eminet una, Ov. met. 15, 607. – 2) gleichs. hervor-, auftauchen, vix ex gratulando miser iam eminebam, Plaut. capt. 504: si iam tum, cum erit (animus) inclusus in corpore, eminebit foras, wird hinausstreben, Cic. de rep. 6, 29. – 3) hinausragen = hinausstreben, animus in futura eminens, Sen. de tranqu. anim. 9, 2. – 4) hervorragen, hervorstechen, hervorstrahlen = sich auszeichnen, a) v. Pers.: legendus, qui eminebat, Vell.: quos eminere videant altius, Nep. – mit Praepp., eminere inter aequales, Quint.: in his omnibus eminuit Plato, Quint. 1, 12, 15: Demosthenes unus eminet inter omnes in omni genere dicendi, Cic.: supra eam (veritatem) eminere visus est, Sen.: magna quoque ingenia quando plus quam in uno eminuerunt opere? Sen. rhet. – m. Abl. wodurch? armis et robore corporis super ceteros eminens, Curt.: claritudine eminuit, Vell. 2, 130, 1: nihil excelsum, nihil quod supra cetera emineat, in civitatibus fore, Liv. – b) v. Lebl.: tantum eminebat peregrina virtus, Liv.: excellit atque eminet vis, potestas nomenque regium, Cic. – m. Praepp., quibus inter populares aut nobilitas aut opes eminent, Curt.: quae res in negotiis vel bellicis vel civilibus eminebant, Eutr.: sciebas animum eius liberalibus disciplinis... sic esse fundatum, ut supra omnes corporis dolores emineat (erhaben ist), Sen. – m. Abl. wodurch? Philippicas (orationes) Demosthenis isdem eminere virtutibus, Quint. – / Nbf. emino, wov. eminavit, Vulg. (Amiat.) act. apost. 18, 16.

    lateinisch-deutsches > emineo

  • 2 egregius

    ēgrĕgĭus, a, um [st2]1 [-] choisi, de choix, d'élite. [st2]2 [-] distingué, remarquable, éminent, supérieur, illustre, éminent. [st2]3 [-] favorable, propice. [st2]4 [-] glorieux, honorable.    - egregias oves mactare, Col.: immoler des brebis de choix.    - egregii juvenum, Stat. Th. 2, 152: l'élite de la jeunesse.    - vir bello egregius, Liv. 5.47: homme remarquable à la guerre.    - egregium tempus, Tac.: moment très favorable.    - Egrĕgĭus, ĭi, m.: (son) Eminence (titre honorifique sous l'Empire).
    * * *
    ēgrĕgĭus, a, um [st2]1 [-] choisi, de choix, d'élite. [st2]2 [-] distingué, remarquable, éminent, supérieur, illustre, éminent. [st2]3 [-] favorable, propice. [st2]4 [-] glorieux, honorable.    - egregias oves mactare, Col.: immoler des brebis de choix.    - egregii juvenum, Stat. Th. 2, 152: l'élite de la jeunesse.    - vir bello egregius, Liv. 5.47: homme remarquable à la guerre.    - egregium tempus, Tac.: moment très favorable.    - Egrĕgĭus, ĭi, m.: (son) Eminence (titre honorifique sous l'Empire).
    * * *
        Egregius, Adiectiuum. Excellent, et comme separé du troupeau.
    \
        Linguae egregius. Silius. Bien parlant par excellence, Qui parle excellemment bien.
    \
        Egregius, Comparatiuum. Lucret. Plus excellent.

    Dictionarium latinogallicum > egregius

  • 3 emineo

    ē-mineo, minuī, ēre, heraus-, hervorragen, I) eig.: 1) im allg.: a) vertikal heraus-, hervorragen, heraus-, hervorstehen, ne quid emineret, ubi ignis hostium adhaeresceret, Caes.: his quae eminebant paulatim in se residentibus, Sen.: et nihil emineant et sint sine sordibus ungues, Ov.: tumulis dumtaxat eminentibus, Curt.: eminentibus venis, Cels.: eminentibus oculis, Cic.: oculis foris eminentibus, Vopisc. – m. ex u. Abl., columella non multum e dumis eminens, Cic.: ex terra nihil eminet, quod etc., Cic.: globus terrae eminens e mari, Cic. – m. in u. Abl., machina, in qua undique praeacuti stimuli eminebant, Val. Max.: in medio fere nemore columnam eminere, Curt. – m. Abl. woraus? iam paulum moles aquā eminebat, Curt.: Dareus curru sublimis eminebat, Curt. – m. Abl. womit? ut capite paululum emineat (paxillus), Cels. – m. extra (über) u. Akk., ut (auris) extra tabulam non emineat, Cels. – m. super u. Akk., belua super ipsos fluctus dorso eminens, Curt.: super eum (ruborem) pustulae eminent, Cels. – mit Ang. wie weit? wie hoch? ut non amplius digitis quattuor ex terra eminerent (stipites), Caes.: altitudo muri L cubitorum eminet spatio, Curt.: petra in altitudinem XXX eminet stadia, Curt.: nostros montes (über unsere B.) per bis sex ulnas eminet locus, Lact. – b) horizontal hervorragen, -stehen, vorstehen, duobus eminenti-
    ————
    bus promunturiis, Caes.: sinus lunae maxime similis, cum eminent cornua, Curt. – m. Praepp., ex summo temone hastae praefixae ferro eminebant, Curt.: hastae multum ultra temonem eminentes, Curt.: dextra omnis acies extra proelium eminens, Liv.: ita ut per costas ferrum emineret, Liv.: inter radios rotarum plura spicula eminebant, Curt.: hasta in partes eminet ambas, Ov.: iugum directum eminens in mare, Caes.: pars eius ad Arctos eminet, ragt hinaus, Manil. – 2) insbes., a) als mediz. t. t., eminens caro, der fleischige Auswuchs, Scrib. Larg. 227. – b) als t. t. der Malerei, hervortreten, den Vordergrund bilden, ut quaedam eminere in opere, quaedam recessisse credamus, Quint. 2, 17, 21: nec pictura, in qua nihil circumlitum est, eminet, Quint. 8, 5, 26. – im Bilde, quo magis id, quod erit illuminatum, exstare atque eminere videatur, Cic. de or. 3, 101.
    II) übtr.: 1) deutlich hervortreten, -sich zeigen, - sichtbar werden od. sein, a) übh.: primum metus eius, mox gaudium eminuit, Plin. ep.: eminet ante oculos, quod petis, ecce tuos, Ov.: sententiae ipsae magis eminent, Quint.: quorum eminet audacia atque proiecta est, Cic. – m. Praepp., toto ex ore crudelitas eminebat, Cic.: cum pigritia et desperatio in omnium vultu emineret, deutlich zu lesen war, Liv. 21, 35, 7: in quorum ore amor eminebat, Sen.: in Poro eminebat auctoritas, Curt.: privata quoque inter publicos hono-
    ————
    res studia eminebant, Liv.: eminente animo patrio inter publicae poenae ministerium, Liv.: nihil excelsum, nihil quod supra cetera emineat, Liv.: m. Abl. wodurch? quae (altitudo animi) maxime eminet contemnendis et despiciendis doloribus, Cic. – b) dem Klange nach hervortreten, vorklingen, per confusa frementis verba tamen vulgi vox eminet una, Ov. met. 15, 607. – 2) gleichs. hervor-, auftauchen, vix ex gratulando miser iam eminebam, Plaut. capt. 504: si iam tum, cum erit (animus) inclusus in corpore, eminebit foras, wird hinausstreben, Cic. de rep. 6, 29. – 3) hinausragen = hinausstreben, animus in futura eminens, Sen. de tranqu. anim. 9, 2. – 4) hervorragen, hervorstechen, hervorstrahlen = sich auszeichnen, a) v. Pers.: legendus, qui eminebat, Vell.: quos eminere videant altius, Nep. – mit Praepp., eminere inter aequales, Quint.: in his omnibus eminuit Plato, Quint. 1, 12, 15: Demosthenes unus eminet inter omnes in omni genere dicendi, Cic.: supra eam (veritatem) eminere visus est, Sen.: magna quoque ingenia quando plus quam in uno eminuerunt opere? Sen. rhet. – m. Abl. wodurch? armis et robore corporis super ceteros eminens, Curt.: claritudine eminuit, Vell. 2, 130, 1: nihil excelsum, nihil quod supra cetera emineat, in civitatibus fore, Liv. – b) v. Lebl.: tantum eminebat peregrina virtus, Liv.: excellit atque eminet vis, potestas nomenque regium, Cic. – m.
    ————
    Praepp., quibus inter populares aut nobilitas aut opes eminent, Curt.: quae res in negotiis vel bellicis vel civilibus eminebant, Eutr.: sciebas animum eius liberalibus disciplinis... sic esse fundatum, ut supra omnes corporis dolores emineat (erhaben ist), Sen. – m. Abl. wodurch? Philippicas (orationes) Demosthenis isdem eminere virtutibus, Quint. – Nbf. emino, wov. eminavit, Vulg. (Amiat.) act. apost. 18, 16.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > emineo

  • 4 praesto

    1.
    praestō (old collat. form praestū, acc. to Curtius Valerianus in Cassiod. p. 2289 P.: qui praestu sunt, Inscr. Carina Via Appia, 1, p. 217. In later time as adj.: prae-stus, a, um:

    bonorum officio praestus fui,

    Inscr. Grut. 669, 4), adv. [dat. from praestus, a sup. form from prae, so that praesto esse alicui = to be or stand in the foremost place for or as respects one], at hand, ready, present, here; usually with esse (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    ni tua propitia pax foret praesto,

    Plaut. Trin. 4, 1, 18: sed ubi est frater? Chaer. Praesto adest, Ter. Eun. 5, 8, 20; id. Heaut. 1, 1, 120; so Att. Tr. 498:

    quod adest praesto in primis placet,

    Lucr. 5, 1412; Lact. 3, 7, 10:

    sacrificiis omnibus praesto adesse,

    id. 2, 16, 10;

    more freq., praesto esse: ibi mihi praesto fuit L. Lucilius,

    Cic. Fam. 3, 5, 1:

    togulae lictoribus ad portam praesto fuerunt,

    id. Pis. 23, 55:

    tibi nulla fuit clementia praesto?

    hadst thou no compassion? Cat. 64, 137: praesto esse, to arrive, appear:

    hirundines aestivo tempore praesto sunt,

    Auct. Her. 4, 48, 61.—Without esse ( poet.):

    era, eccum praesto militem,

    Plaut. Mil. 4, 6, 1:

    ipsum adeo praesto video,

    Ter. And. 2, 5, 4; Stat. Th. 6, 643.—
    II.
    In partic: praesto esse or adire
    A.
    To be at hand, to attend or wait upon, to serve, aid:

    ero meo ut omnibus locis sine praesto,

    Plaut. Men. 5, 6, 26:

    jus civile didicit, praesto multis fuit,

    Cic. Mur. 9, 19:

    praesto esse clientem tuum?

    id. Att. 10, 8, 3:

    saluti tuae praesto esse, praesto esse virtutes ut ancillulas,

    id. Fin. 2, 21, 69; id. Fam. 4, 14, 4:

    ut ad omnia, quae tui velint, ita assim praesto, ut, etc.,

    id. ib. 4, 8, 1; id. Att. 4, 12, 1 fin.;

    also with videor,

    id. ib. 4, 12, 1 fin. —With adire:

    pauper erit praesto semper tibi, pauper adibit primus,

    will be at hand, at your service, Tib. 1, 5, 61.—
    B.
    With esse, to present one's self in a hostile manner, to resist, oppose:

    si quis mihi praesto fuerit cum armatis hominibus,

    Cic. Caecin. 30, 87:

    quaestores cum fascibus mihi praesto fuerunt,

    id. Verr. 2, 2, 4, § 11.
    2.
    prae-sto, ĭti (post-class. also praestāvi), ātum or ĭtum, 1, v. n. and a.
    I.
    Neutr., to stand before or in front.
    A.
    Lit.:

    dum primae praestant acies,

    Luc. 4, 30.—
    B.
    Trop., to stand out, be superior, to distinguish one's self, to be excellent, distinguished, admirable; constr. alicui aliquā re, alicui rei, in aliquā re, or absol. (class.):

    cum virtute omnibus praestarent,

    Caes. B. G. 1, 3:

    quantum praestiterint nostri majores prudentiā ceteris gentibus,

    Cic. de Or. 1, 44, 192:

    quā re homines bestiis praestent,

    id. Inv. 1, 4, 5:

    hoc praestat amicitia propinquitati, quod, etc.,

    id. Lael. 5, 19:

    Zeuxin muliebri in corpore pingendo plurimum aliis praestare,

    id. Inv. 2, 1, 1:

    ceteris,

    id. Ac. 1, 4, 16:

    suos inter aequales longe praestitit,

    id. Brut. 64, 230:

    omnes homines, qui sese student praestare ceteris animalibus,

    Sall. C. 1, 1:

    praestare honestam mortem existimans turpi vitae,

    Nep. Chabr. 4, 3:

    quantum ceteris praestet Lucretia,

    Liv. 1, 57, 7:

    cernere, quantum eques Latinus Romano praestet,

    id. 8, 7, 7:

    quantum vel vir viro vel gens genti praestat!

    id. 31, 7, 8:

    genere militum praestare tironibus,

    id. 42, 52, 10:

    tantum Romana in bellis gloria ceteris praestat,

    Quint. 1, 10, 14:

    qui eloquentiā ceteris praestet,

    id. 2, 3, 5; 2, 16, 17; Curt. 8, 14, 13; Just. 18, 3, 14; 28, 2, 11; 44, 3, 9:

    sacro, quod praestat, peracto,

    Juv. 12, 86:

    probro atque petulantiā maxume praestabant,

    were pre-eminent, distinguished themselves, Sall. C. 37, 5:

    truculentiā caeli praestat Germania,

    Tac. A. 2, 24:

    cur alias aliis praestare videmus Pondere res rebus?

    Lucr. 1, 358.—
    2.
    Praestat, with a subjectclause, it is preferable or better:

    nimio impendiosum praestat te, quam ingratum dicier,

    it is much better, Plaut. Bacch. 3, 2, 12:

    mori milies praestitit, quam haec pati,

    it was better, Cic. Att. 14, 9, 2:

    praestare dicunt, Gallorum quam Romanorum imperia perferre,

    it is better, Caes. B. G. 1, 17:

    motos praestat componere fluctus,

    Verg. A. 1, 135; 3, 429; 6, 39.
    II.
    Act.
    A.
    To surpass, outstrip, exceed, [p. 1431] excel (not in Cic. or Cæs.; constr. usually aliquem aliquā re): qui primus in alterutrā re praestet alios, Varr. ap. Non. 502, 23; Varr. R. R. 2, 2, 10; 3, 1, 3:

    quantum Galli virtute ceteros mortales praestarent,

    Liv. 5, 36, 4:

    qui belli gloriā Gallos omnes Belgasque praestabant,

    Hirt. B. G. 8, 6:

    praestate virtute peditem, ut honore atque ordine praestatis,

    Liv. 3, 61, 7:

    ut vetustate et gradu honoris nos praestent,

    id. 7, 30, 4; 34, 34, 14; 37, 30, 2:

    praestat ingenio alius alium,

    Quint. 1, 1, 3; Val. Max. 3, 2, 21; 3, 2, ext. 7;

    7, 2, 17: honore ceteros,

    Nep. Att. 18, 5; 3, 3; id. Reg. 3, 5:

    imperatores prudentiā,

    id. Hann. 1, 1:

    eloquentiā omnes eo tempore,

    id. Epam. 6, 1.—Only aliquem, Stat. Th. 4, 838.—
    B.
    To become surety for, to answer or vouch for, to warrant, be responsible for, to take upon one's self, etc. (class.):

    ut omnes ministros imperii tui rei publicae praestare videare,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 3:

    quem tamen ego praestare non poteram,

    id. Att. 6, 3, 5:

    quanto magis arduum est alios praestare quam se, tanto laudabilius,

    Plin. Pan. 83:

    communem incertumque casum neque vitare quisquam nostrum, nec praestare ullo pacto potest,

    Cic. Fam. 5, 17, 3: simus eā mente ut nihil in vitā nobis praestandum praeter culpam putemus, that we need only answer for guilt, i. e. keep ourselves clear of guilt, id. ib. 6, 1, 4:

    impetus populi praestare nemo potest,

    no one can be held to answer for the outbreaks of the people, id. de Or. 2, 28, 124:

    periculum judicii,

    id. Mur. 2, 3:

    damnum alicui,

    id. Off. 3, 16:

    invidiam,

    id. Sest. 28, 61:

    nihil,

    to be responsible for nothing, id. Q. Fr. 3, 1, 3; cf. in pass.:

    cum id, quod ab homine non potuerit praestari, evenerit,

    what none could vouch for that it would not happen, id. Tusc. 3, 16, 34. —With ab aliquā re:

    ego tibi a vi praestare nihil possum,

    Cic. Fam. 1, 4, 3.—With de:

    quod de te sperare, de me praestare possum,

    Cic. Fam. 4, 15, 2.—With an objectclause:

    quis potest praestare, semper sapientem beatum fore, cum, etc.?

    Cic. Tusc. 5, 10, 29; cf.:

    (praedones) nullos fore, quis praestare poterat?

    id. Fl. 12, 28:

    meliorem praesto magistro Discipulum,

    Juv. 14, 212.—With ut:

    illius lacrimae praestant ut veniam culpae non abnuat Osiris,

    Juv. 6, 539.—
    C.
    In gen., to fulfil, discharge, maintain, perform, execute:

    arbitramur nos ea praestitisse, quae ratio et doctrina praescripserit,

    Cic. N. D. 1, 3, 7:

    ultima exspectato, quae ego tibi et jucunda et honesta praestabo,

    id. Fam. 7, 17, 2:

    suum munus,

    id. de Or. 2, 9, 38:

    hospitii et amicitiae jus officiumque,

    id. Fam. 14, 4, 2:

    ne quem ejus paeniteret, praestiti,

    I took care, exerted myself, Liv. 30, 30; Ov. Tr. 5, 14, 19:

    quamcumque ei fidem dederis, ego praestabo,

    I will fulfil, keep the promise, Cic. Fam. 5, 11, 2:

    fidem alicui,

    Liv. 30, 15:

    pacem cum iis populus Romanus non ab se tantum, sed ab rege etiam Masinissa praestitit,

    maintained, id. 40, 34:

    tributa,

    to pay, Juv. 3, 188:

    annua,

    id. 6, 480:

    triplicem usuram,

    id. 9, 7.— Pass.:

    promissum id benignius est ab rege quam praestitum,

    Liv. 43, 18, 11:

    mea tibi tamen benevolentia fidesque praestabitur,

    Cic. Fam. 12, 2, 3; so,

    quibus (victoribus) senatūs fides praestabitur,

    id. Phil. 14, 11, 30:

    virtus vetat spectare fortunam dum praestetur fides,

    id. Div. 2, 37, 79:

    ni praestaretur fides publica,

    Liv. 2, 28, 7.—
    2.
    In partic.
    a.
    To keep, preserve, maintain, retain:

    pueri, quibus videmur praestare rem publicam debuisse,

    Cic. Att. 10, 4, 5; Ov. M. 11, 748:

    omnes socios salvos praestare poteramus,

    Cic. Imp. Pomp. 18, 55:

    mors omnia praestat Vitalem praeter sensum calidumque vaporem,

    Lucr. 3, 214. —
    b.
    To show, exhibit, to prove, evince, manifest:

    Pomptinius praestat tibi memoriam benevolentiamque, quam debet,

    Cic. Fam. 3, 10, 3:

    neque hercule in iis ipsis rebus eam voluntatem, quam exspectaram, praestiterunt,

    id. ib. 1, 9, 5:

    virtutem,

    Caes. B. G. 2, 27:

    benevolentiam,

    Cic. Att. 11, 1, 1:

    consilium suum fidemque,

    id. de Or. 3, 33, 134. —With se, to show, prove, or behave one's self as: praesta te eum, qui, etc., show thyself such, as, etc., Cic. Fam. 1, 6, 2:

    se incolumem,

    Lucr. 3, 220:

    se invictum,

    Ov. Tr. 4, 10, 104:

    teque praesta constanter ad omne Indeclinatae munus amicitiae,

    show thyself constant, id. ib. 4, 5, 23:

    Victoria nunc quoque se praestet,

    show itself, id. ib. 2, 169: sed ne ad illam quidem artissimam innocentiae formulam praestare nos possumus, prove ourselves innocent even according to that rule, Sen. Ira, 2, 28, 1:

    juris periti consultatoribus se praestabant,

    showed themselves accessible, Dig. 1, 2, 2.— Poet.:

    vel magnum praestet Achillem,

    should show, prove, approve himself a great Achilles, Verg. A. 11, 438.—
    c.
    To show, exhibit, manifest:

    honorem debitum patri,

    Cic. Phil. 9, 5, 12:

    fratri pietatem,

    id. Brut. 33, 126:

    virtutem et diligentiam alicui,

    id. Fam. 14, 3, 2:

    frequentiam et officium alicui honores petenti,

    Hirt. B. G. 8, 50:

    obsequium,

    Sen. Q. N. 2, 59, 8:

    sedulitatem alicui rei,

    to apply, Plin. Ep. 3, 18, 6.—
    d.
    To give, offer, furnish, present, expose:

    alicui certam summam pecuniae,

    Suet. Dom. 9: cervicem, Sen. ap. Diom. p. 362 P.:

    caput fulminibus,

    to expose, Luc. 5, 770:

    Hiberus praestat nomen terris,

    id. 4, 23:

    anser praestat ex se pullos atque plumam,

    Col. 8, 13:

    cum senatui sententiam praestaret,

    gave his vote, Cic. Pis. 32, 80:

    terga hosti,

    to turn one's back to the enemy, to flee, Tac. Agr. 37:

    voluptatem perpetuam sapienti,

    to assume, Cic. Fin. 2, 27, 89.— Pass.:

    pueri, quibus id (biduum) praestabatur,

    was devoted, Quint. 1, prooem. § 7; cf.:

    corpus, cui omnia olim tamquam servo praestabantur, nunc tamquam domino parantur,

    Sen. Ep. 90, 19.—Hence, praestans, antis, P. a., pre-eminent, superior, excellent, distinguished, extraordinary.
    A.
    In gen. (class.).
    1.
    Of persons:

    omnibus praestans et ingenio et diligentiā,

    far surpassing all, Cic. Tusc. 1, 10, 22:

    usu et sapientiā praestantes,

    noted for their experience and wisdom, Nep. Timoth. 3, 2.— Comp.:

    virginibus praestantior omnibus Herse,

    superior to all, Ov. M. 2, 724.— Sup.:

    in illis artibus praestantissimus,

    Cic. de Or. 1, 50, 217:

    praestantissimi studio atque doctrinā,

    id. Ac. 1, 4, 17.—With gen.:

    o praestans animi juvenis,

    distinguished for courage, Verg. A. 12, 19:

    belli,

    Sil. 5, 92:

    armorum,

    Stat. Th. 1, 605:

    praestantissimus sapientiae,

    Tac. A. 6, 6.— Poet., with objectclause:

    quo non praestantior alter Aere ciere viros,

    whom no other excelled in rousing the men, Verg. A. 6, 164.—
    2.
    Of things, pre-eminent, excellent, remarkable, extraordinary, distinguished:

    praestanti corpore Nymphae,

    Verg. A. 1, 71:

    praestanti corpore tauri,

    id. G. 4, 550:

    formā,

    id. A. 7, 483:

    naturā excellens atque praestans,

    Cic. N. D. 1, 20, 56:

    qui a te tractatus est praestanti et singulari fide,

    id. Fam. 3, 10, 3:

    praestans prudentiā in omnibus,

    Nep. Alc. 5, 1; Cic. Tusc. 5, 13, 38:

    quid praestantius mihi potuit accidere?

    id. Vatin. 3, 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    Efficacious:

    medicina,

    Plin. 13, 24, 47, § 130:

    usus praestantior,

    id. 18, 13, 34, § 126:

    calamus praestantior odore,

    id. 12, 22, 48, § 105:

    sucus sapore praestantissimus,

    id. 15, 1, 2, § 5:

    praestantissima auxilia,

    id. 27, 13, 120, § 146.—
    2.
    Sup.:

    Praestantissimus,

    a title of the later emperors, Nazar. 26; Tert. Cor. Mil. 1.— Hence, adv.: praestanter, excellently, admirably (post-Aug.); sup.:

    praestantissime,

    Plin. 28, 12, 50, § 186.

    Lewis & Short latin dictionary > praesto

  • 5 praestu

    1.
    praestō (old collat. form praestū, acc. to Curtius Valerianus in Cassiod. p. 2289 P.: qui praestu sunt, Inscr. Carina Via Appia, 1, p. 217. In later time as adj.: prae-stus, a, um:

    bonorum officio praestus fui,

    Inscr. Grut. 669, 4), adv. [dat. from praestus, a sup. form from prae, so that praesto esse alicui = to be or stand in the foremost place for or as respects one], at hand, ready, present, here; usually with esse (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    ni tua propitia pax foret praesto,

    Plaut. Trin. 4, 1, 18: sed ubi est frater? Chaer. Praesto adest, Ter. Eun. 5, 8, 20; id. Heaut. 1, 1, 120; so Att. Tr. 498:

    quod adest praesto in primis placet,

    Lucr. 5, 1412; Lact. 3, 7, 10:

    sacrificiis omnibus praesto adesse,

    id. 2, 16, 10;

    more freq., praesto esse: ibi mihi praesto fuit L. Lucilius,

    Cic. Fam. 3, 5, 1:

    togulae lictoribus ad portam praesto fuerunt,

    id. Pis. 23, 55:

    tibi nulla fuit clementia praesto?

    hadst thou no compassion? Cat. 64, 137: praesto esse, to arrive, appear:

    hirundines aestivo tempore praesto sunt,

    Auct. Her. 4, 48, 61.—Without esse ( poet.):

    era, eccum praesto militem,

    Plaut. Mil. 4, 6, 1:

    ipsum adeo praesto video,

    Ter. And. 2, 5, 4; Stat. Th. 6, 643.—
    II.
    In partic: praesto esse or adire
    A.
    To be at hand, to attend or wait upon, to serve, aid:

    ero meo ut omnibus locis sine praesto,

    Plaut. Men. 5, 6, 26:

    jus civile didicit, praesto multis fuit,

    Cic. Mur. 9, 19:

    praesto esse clientem tuum?

    id. Att. 10, 8, 3:

    saluti tuae praesto esse, praesto esse virtutes ut ancillulas,

    id. Fin. 2, 21, 69; id. Fam. 4, 14, 4:

    ut ad omnia, quae tui velint, ita assim praesto, ut, etc.,

    id. ib. 4, 8, 1; id. Att. 4, 12, 1 fin.;

    also with videor,

    id. ib. 4, 12, 1 fin. —With adire:

    pauper erit praesto semper tibi, pauper adibit primus,

    will be at hand, at your service, Tib. 1, 5, 61.—
    B.
    With esse, to present one's self in a hostile manner, to resist, oppose:

    si quis mihi praesto fuerit cum armatis hominibus,

    Cic. Caecin. 30, 87:

    quaestores cum fascibus mihi praesto fuerunt,

    id. Verr. 2, 2, 4, § 11.
    2.
    prae-sto, ĭti (post-class. also praestāvi), ātum or ĭtum, 1, v. n. and a.
    I.
    Neutr., to stand before or in front.
    A.
    Lit.:

    dum primae praestant acies,

    Luc. 4, 30.—
    B.
    Trop., to stand out, be superior, to distinguish one's self, to be excellent, distinguished, admirable; constr. alicui aliquā re, alicui rei, in aliquā re, or absol. (class.):

    cum virtute omnibus praestarent,

    Caes. B. G. 1, 3:

    quantum praestiterint nostri majores prudentiā ceteris gentibus,

    Cic. de Or. 1, 44, 192:

    quā re homines bestiis praestent,

    id. Inv. 1, 4, 5:

    hoc praestat amicitia propinquitati, quod, etc.,

    id. Lael. 5, 19:

    Zeuxin muliebri in corpore pingendo plurimum aliis praestare,

    id. Inv. 2, 1, 1:

    ceteris,

    id. Ac. 1, 4, 16:

    suos inter aequales longe praestitit,

    id. Brut. 64, 230:

    omnes homines, qui sese student praestare ceteris animalibus,

    Sall. C. 1, 1:

    praestare honestam mortem existimans turpi vitae,

    Nep. Chabr. 4, 3:

    quantum ceteris praestet Lucretia,

    Liv. 1, 57, 7:

    cernere, quantum eques Latinus Romano praestet,

    id. 8, 7, 7:

    quantum vel vir viro vel gens genti praestat!

    id. 31, 7, 8:

    genere militum praestare tironibus,

    id. 42, 52, 10:

    tantum Romana in bellis gloria ceteris praestat,

    Quint. 1, 10, 14:

    qui eloquentiā ceteris praestet,

    id. 2, 3, 5; 2, 16, 17; Curt. 8, 14, 13; Just. 18, 3, 14; 28, 2, 11; 44, 3, 9:

    sacro, quod praestat, peracto,

    Juv. 12, 86:

    probro atque petulantiā maxume praestabant,

    were pre-eminent, distinguished themselves, Sall. C. 37, 5:

    truculentiā caeli praestat Germania,

    Tac. A. 2, 24:

    cur alias aliis praestare videmus Pondere res rebus?

    Lucr. 1, 358.—
    2.
    Praestat, with a subjectclause, it is preferable or better:

    nimio impendiosum praestat te, quam ingratum dicier,

    it is much better, Plaut. Bacch. 3, 2, 12:

    mori milies praestitit, quam haec pati,

    it was better, Cic. Att. 14, 9, 2:

    praestare dicunt, Gallorum quam Romanorum imperia perferre,

    it is better, Caes. B. G. 1, 17:

    motos praestat componere fluctus,

    Verg. A. 1, 135; 3, 429; 6, 39.
    II.
    Act.
    A.
    To surpass, outstrip, exceed, [p. 1431] excel (not in Cic. or Cæs.; constr. usually aliquem aliquā re): qui primus in alterutrā re praestet alios, Varr. ap. Non. 502, 23; Varr. R. R. 2, 2, 10; 3, 1, 3:

    quantum Galli virtute ceteros mortales praestarent,

    Liv. 5, 36, 4:

    qui belli gloriā Gallos omnes Belgasque praestabant,

    Hirt. B. G. 8, 6:

    praestate virtute peditem, ut honore atque ordine praestatis,

    Liv. 3, 61, 7:

    ut vetustate et gradu honoris nos praestent,

    id. 7, 30, 4; 34, 34, 14; 37, 30, 2:

    praestat ingenio alius alium,

    Quint. 1, 1, 3; Val. Max. 3, 2, 21; 3, 2, ext. 7;

    7, 2, 17: honore ceteros,

    Nep. Att. 18, 5; 3, 3; id. Reg. 3, 5:

    imperatores prudentiā,

    id. Hann. 1, 1:

    eloquentiā omnes eo tempore,

    id. Epam. 6, 1.—Only aliquem, Stat. Th. 4, 838.—
    B.
    To become surety for, to answer or vouch for, to warrant, be responsible for, to take upon one's self, etc. (class.):

    ut omnes ministros imperii tui rei publicae praestare videare,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 3:

    quem tamen ego praestare non poteram,

    id. Att. 6, 3, 5:

    quanto magis arduum est alios praestare quam se, tanto laudabilius,

    Plin. Pan. 83:

    communem incertumque casum neque vitare quisquam nostrum, nec praestare ullo pacto potest,

    Cic. Fam. 5, 17, 3: simus eā mente ut nihil in vitā nobis praestandum praeter culpam putemus, that we need only answer for guilt, i. e. keep ourselves clear of guilt, id. ib. 6, 1, 4:

    impetus populi praestare nemo potest,

    no one can be held to answer for the outbreaks of the people, id. de Or. 2, 28, 124:

    periculum judicii,

    id. Mur. 2, 3:

    damnum alicui,

    id. Off. 3, 16:

    invidiam,

    id. Sest. 28, 61:

    nihil,

    to be responsible for nothing, id. Q. Fr. 3, 1, 3; cf. in pass.:

    cum id, quod ab homine non potuerit praestari, evenerit,

    what none could vouch for that it would not happen, id. Tusc. 3, 16, 34. —With ab aliquā re:

    ego tibi a vi praestare nihil possum,

    Cic. Fam. 1, 4, 3.—With de:

    quod de te sperare, de me praestare possum,

    Cic. Fam. 4, 15, 2.—With an objectclause:

    quis potest praestare, semper sapientem beatum fore, cum, etc.?

    Cic. Tusc. 5, 10, 29; cf.:

    (praedones) nullos fore, quis praestare poterat?

    id. Fl. 12, 28:

    meliorem praesto magistro Discipulum,

    Juv. 14, 212.—With ut:

    illius lacrimae praestant ut veniam culpae non abnuat Osiris,

    Juv. 6, 539.—
    C.
    In gen., to fulfil, discharge, maintain, perform, execute:

    arbitramur nos ea praestitisse, quae ratio et doctrina praescripserit,

    Cic. N. D. 1, 3, 7:

    ultima exspectato, quae ego tibi et jucunda et honesta praestabo,

    id. Fam. 7, 17, 2:

    suum munus,

    id. de Or. 2, 9, 38:

    hospitii et amicitiae jus officiumque,

    id. Fam. 14, 4, 2:

    ne quem ejus paeniteret, praestiti,

    I took care, exerted myself, Liv. 30, 30; Ov. Tr. 5, 14, 19:

    quamcumque ei fidem dederis, ego praestabo,

    I will fulfil, keep the promise, Cic. Fam. 5, 11, 2:

    fidem alicui,

    Liv. 30, 15:

    pacem cum iis populus Romanus non ab se tantum, sed ab rege etiam Masinissa praestitit,

    maintained, id. 40, 34:

    tributa,

    to pay, Juv. 3, 188:

    annua,

    id. 6, 480:

    triplicem usuram,

    id. 9, 7.— Pass.:

    promissum id benignius est ab rege quam praestitum,

    Liv. 43, 18, 11:

    mea tibi tamen benevolentia fidesque praestabitur,

    Cic. Fam. 12, 2, 3; so,

    quibus (victoribus) senatūs fides praestabitur,

    id. Phil. 14, 11, 30:

    virtus vetat spectare fortunam dum praestetur fides,

    id. Div. 2, 37, 79:

    ni praestaretur fides publica,

    Liv. 2, 28, 7.—
    2.
    In partic.
    a.
    To keep, preserve, maintain, retain:

    pueri, quibus videmur praestare rem publicam debuisse,

    Cic. Att. 10, 4, 5; Ov. M. 11, 748:

    omnes socios salvos praestare poteramus,

    Cic. Imp. Pomp. 18, 55:

    mors omnia praestat Vitalem praeter sensum calidumque vaporem,

    Lucr. 3, 214. —
    b.
    To show, exhibit, to prove, evince, manifest:

    Pomptinius praestat tibi memoriam benevolentiamque, quam debet,

    Cic. Fam. 3, 10, 3:

    neque hercule in iis ipsis rebus eam voluntatem, quam exspectaram, praestiterunt,

    id. ib. 1, 9, 5:

    virtutem,

    Caes. B. G. 2, 27:

    benevolentiam,

    Cic. Att. 11, 1, 1:

    consilium suum fidemque,

    id. de Or. 3, 33, 134. —With se, to show, prove, or behave one's self as: praesta te eum, qui, etc., show thyself such, as, etc., Cic. Fam. 1, 6, 2:

    se incolumem,

    Lucr. 3, 220:

    se invictum,

    Ov. Tr. 4, 10, 104:

    teque praesta constanter ad omne Indeclinatae munus amicitiae,

    show thyself constant, id. ib. 4, 5, 23:

    Victoria nunc quoque se praestet,

    show itself, id. ib. 2, 169: sed ne ad illam quidem artissimam innocentiae formulam praestare nos possumus, prove ourselves innocent even according to that rule, Sen. Ira, 2, 28, 1:

    juris periti consultatoribus se praestabant,

    showed themselves accessible, Dig. 1, 2, 2.— Poet.:

    vel magnum praestet Achillem,

    should show, prove, approve himself a great Achilles, Verg. A. 11, 438.—
    c.
    To show, exhibit, manifest:

    honorem debitum patri,

    Cic. Phil. 9, 5, 12:

    fratri pietatem,

    id. Brut. 33, 126:

    virtutem et diligentiam alicui,

    id. Fam. 14, 3, 2:

    frequentiam et officium alicui honores petenti,

    Hirt. B. G. 8, 50:

    obsequium,

    Sen. Q. N. 2, 59, 8:

    sedulitatem alicui rei,

    to apply, Plin. Ep. 3, 18, 6.—
    d.
    To give, offer, furnish, present, expose:

    alicui certam summam pecuniae,

    Suet. Dom. 9: cervicem, Sen. ap. Diom. p. 362 P.:

    caput fulminibus,

    to expose, Luc. 5, 770:

    Hiberus praestat nomen terris,

    id. 4, 23:

    anser praestat ex se pullos atque plumam,

    Col. 8, 13:

    cum senatui sententiam praestaret,

    gave his vote, Cic. Pis. 32, 80:

    terga hosti,

    to turn one's back to the enemy, to flee, Tac. Agr. 37:

    voluptatem perpetuam sapienti,

    to assume, Cic. Fin. 2, 27, 89.— Pass.:

    pueri, quibus id (biduum) praestabatur,

    was devoted, Quint. 1, prooem. § 7; cf.:

    corpus, cui omnia olim tamquam servo praestabantur, nunc tamquam domino parantur,

    Sen. Ep. 90, 19.—Hence, praestans, antis, P. a., pre-eminent, superior, excellent, distinguished, extraordinary.
    A.
    In gen. (class.).
    1.
    Of persons:

    omnibus praestans et ingenio et diligentiā,

    far surpassing all, Cic. Tusc. 1, 10, 22:

    usu et sapientiā praestantes,

    noted for their experience and wisdom, Nep. Timoth. 3, 2.— Comp.:

    virginibus praestantior omnibus Herse,

    superior to all, Ov. M. 2, 724.— Sup.:

    in illis artibus praestantissimus,

    Cic. de Or. 1, 50, 217:

    praestantissimi studio atque doctrinā,

    id. Ac. 1, 4, 17.—With gen.:

    o praestans animi juvenis,

    distinguished for courage, Verg. A. 12, 19:

    belli,

    Sil. 5, 92:

    armorum,

    Stat. Th. 1, 605:

    praestantissimus sapientiae,

    Tac. A. 6, 6.— Poet., with objectclause:

    quo non praestantior alter Aere ciere viros,

    whom no other excelled in rousing the men, Verg. A. 6, 164.—
    2.
    Of things, pre-eminent, excellent, remarkable, extraordinary, distinguished:

    praestanti corpore Nymphae,

    Verg. A. 1, 71:

    praestanti corpore tauri,

    id. G. 4, 550:

    formā,

    id. A. 7, 483:

    naturā excellens atque praestans,

    Cic. N. D. 1, 20, 56:

    qui a te tractatus est praestanti et singulari fide,

    id. Fam. 3, 10, 3:

    praestans prudentiā in omnibus,

    Nep. Alc. 5, 1; Cic. Tusc. 5, 13, 38:

    quid praestantius mihi potuit accidere?

    id. Vatin. 3, 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    Efficacious:

    medicina,

    Plin. 13, 24, 47, § 130:

    usus praestantior,

    id. 18, 13, 34, § 126:

    calamus praestantior odore,

    id. 12, 22, 48, § 105:

    sucus sapore praestantissimus,

    id. 15, 1, 2, § 5:

    praestantissima auxilia,

    id. 27, 13, 120, § 146.—
    2.
    Sup.:

    Praestantissimus,

    a title of the later emperors, Nazar. 26; Tert. Cor. Mil. 1.— Hence, adv.: praestanter, excellently, admirably (post-Aug.); sup.:

    praestantissime,

    Plin. 28, 12, 50, § 186.

    Lewis & Short latin dictionary > praestu

  • 6 aditus

    [st1]1 [-] ădĭtus, a, um: part. passé de adeo, ire.    - aditus consul, Liv.: le consul auquel on s'adresse.    - aditae solitudines, Curt.: déserts dans lesquels on s'est engagé.    - adita pericula, Ov.: périls affrontés.    - aditi libri Sibyllini, Liv.: livres de la Sibylle consultés. [st1]2 [-] ădĭtŭs, ūs, m.: a - action d'aller vers, action d'approcher, approche.    - urbes uno aditu captae, Cic. Imp. Pomp. 8: villes prises du seul fait d'approcher. b - abord, accès, permission d'approcher, droit de passage.    - aditus in id sacrarium non est viris, Cic. Verr. 2, 4, 45: les hommes n'ont pas accès dans ce sanctuaire.    - aditus ad aliquem, Cic. (aditus alicujus, Just.): accès auprès de qqn.    - huc aditum ferat, Cat.: qu'il vienne ici.    - rogare aditum, Phaedr.: demander une audience.    - regio aditum non habet, Caes.: le pays est inaccessible.    - homo rari aditūs, Liv. 24, 5: un homme rarement accessible.    - scilicet aspera mea natura, difficilis aditus, Cic. Vat. 8: évidemment j'ai un caractère âpre, un abord difficile.    - aditus commendationis ad aliquem, Caes.: titre de recommandation auprès de qqn. c - entrée d'un lieu, abord, passage.    - aditus finium, Liv.: l'entrée dans un pays.    - aditus in urbem, Liv.: l'entrée dans une ville.    - duo sunt aditus in Ciliciam, Caes.: il y a deux entrées en Cilicie.    - aditus intercludere, Cic.: fermer les passages.    - aditus in illum summum ordinem, Cic. Sest. 137: l'accès dans cet ordre éminent. d - moyen d'arriver, occasion.    - aditus ad conandum, Caes.: occasion offerte pour une tentative.    - aditum religioni dare, Cic.: laisser le champ libre aux abus religieux.    - sermonis aditum habere, Caes. BG. 5: avoir la possibilité de s’entretenir.    - aditus ad multitudinem, Cic.: moyen de plaire à la foule.    - aditum commendationis habere ad aliquem, Caes. BC. 1, 74: avoir des possibilités (moyens) de recommandation auprès de qqn.    - si qui mihi erit aditus de tuis fortunis agendi, Cic. Fam. 6, 10, 2: si j'ai quelque possibilité de m'employer pour tes biens.    - neque aditum neque causam postulandi justam habere? Caes. BG. 1, 43, 5: n'avoir aucun titre, aucune raison légitime pour demander.
    * * *
    [st1]1 [-] ădĭtus, a, um: part. passé de adeo, ire.    - aditus consul, Liv.: le consul auquel on s'adresse.    - aditae solitudines, Curt.: déserts dans lesquels on s'est engagé.    - adita pericula, Ov.: périls affrontés.    - aditi libri Sibyllini, Liv.: livres de la Sibylle consultés. [st1]2 [-] ădĭtŭs, ūs, m.: a - action d'aller vers, action d'approcher, approche.    - urbes uno aditu captae, Cic. Imp. Pomp. 8: villes prises du seul fait d'approcher. b - abord, accès, permission d'approcher, droit de passage.    - aditus in id sacrarium non est viris, Cic. Verr. 2, 4, 45: les hommes n'ont pas accès dans ce sanctuaire.    - aditus ad aliquem, Cic. (aditus alicujus, Just.): accès auprès de qqn.    - huc aditum ferat, Cat.: qu'il vienne ici.    - rogare aditum, Phaedr.: demander une audience.    - regio aditum non habet, Caes.: le pays est inaccessible.    - homo rari aditūs, Liv. 24, 5: un homme rarement accessible.    - scilicet aspera mea natura, difficilis aditus, Cic. Vat. 8: évidemment j'ai un caractère âpre, un abord difficile.    - aditus commendationis ad aliquem, Caes.: titre de recommandation auprès de qqn. c - entrée d'un lieu, abord, passage.    - aditus finium, Liv.: l'entrée dans un pays.    - aditus in urbem, Liv.: l'entrée dans une ville.    - duo sunt aditus in Ciliciam, Caes.: il y a deux entrées en Cilicie.    - aditus intercludere, Cic.: fermer les passages.    - aditus in illum summum ordinem, Cic. Sest. 137: l'accès dans cet ordre éminent. d - moyen d'arriver, occasion.    - aditus ad conandum, Caes.: occasion offerte pour une tentative.    - aditum religioni dare, Cic.: laisser le champ libre aux abus religieux.    - sermonis aditum habere, Caes. BG. 5: avoir la possibilité de s’entretenir.    - aditus ad multitudinem, Cic.: moyen de plaire à la foule.    - aditum commendationis habere ad aliquem, Caes. BC. 1, 74: avoir des possibilités (moyens) de recommandation auprès de qqn.    - si qui mihi erit aditus de tuis fortunis agendi, Cic. Fam. 6, 10, 2: si j'ai quelque possibilité de m'employer pour tes biens.    - neque aditum neque causam postulandi justam habere? Caes. BG. 1, 43, 5: n'avoir aucun titre, aucune raison légitime pour demander.
    * * *
    I.
        Aditus, pen. corr. Participium a passiuo adeor, adiris. Ouid. Vers qui on est allé.
    \
        Periculis aditis. Cic. Apres s'estre mis en beaucoup de dangiers.
    II.
        Aditus, huius aditus, pen. cor. Verbale. Allee.
    \
        Vrbes permultas, vno aditu atque aduentu esse captas. Cic. Tout d'une venue.
    \
        Aditus. Chemin, Voye, Accez.
    \
        Aditus templi. Cic. Chemin pour aller au temple.
    \
        Aditus nidi. Plin. L'entree du nid.
    \
        Aditus atque os portus. Cic. L'entree.
    \
        Aditus, ianua que patefacta. Cic. L'ouverture est faicte.
    \
        AEquus aditus. Tacit. Plain chemin et uni.
    \
        Aerius aditus. Ouid. Chemin en l'air.
    \
        Angustus aditus. Virgil. Entree estroicte.
    \
        Caecus aditus. Senec. Chemin obscur, tenebreux.
    \
        Flexus aditus. Lucret. Chemin tortu, virant ca et là.
    \
        Lati aditus ducunt illuc. Virgil. On va là par grands et larges chemins.
    \
        Promptus ad capessendos honores aditus. Tacit. Chemin aisé, Facile moyen.
    \
        Primo aditu aedium suarum quempiam prohibere. Cic. Le garder d'entrer, De mettre le pied à l'entree.
    \
        Ex omni aditu. Ci. De touts costez, Par où on y peult entrer ou arriver de toutes parts.
    \
        Angustare aditum. Claud. Faire l'entree, ou le chemin estroict, Estrecir.
    \
        Adituque carentia saxa. Ouid. Rochiers inaccessibles.
    \
        Claudere omnes aditus. Cic. Clorre, ou Bouscher touts les chemins touts les lieus par lesquels on y peult arriver.
    \
        Claudere aliquid ex omni aditu. Cic. Clorre de toutes parts.
    \
        Dare alicui aditum ad caelum. Cic. Donner entree, Faire chemin, Donner le moyen d'y parvenir, Luy faire le passage.
    \
        Ferre aliquo aditum. Catul. Aller, ou venir quelque part, en quelque lieu.
    \
        Aditus firmare. Tacit. Fermer, Clorre, Fortifier l'entree.
    \
        Habere difficiles aditus ad pastum. Cic. Manus etiam data elephanto, quia propter magnitudinem corporis difficiles aditus habebat ad pastum. Il est mal aisé à l'elephant de se baisser pour prendre sa pasture, D'approcher sa bouche pres de la viande, au moyen de quoy nature luy a donné une trompe, pour luy servir de main à prendre de loing la viande, et la porter à sa bouche.
    \
        Difficiles aditus primos habet. Horat. Il est mal aisé de prime face d'y aborder.
    \
        Occupat AEneas aditum. Vir. Il entre.
    \
        Pererrare aditus. Virg. Aller deca dela pour trouver entree.
    \
        Prohibere aditum. Ouid. Empescher l'acces, Garder d'approcher.
    \
        Prohibere quempiam aditu. Cic. Garder quelcun d'approcher.
    \
        Praeponere aedibus ac templis vestibula et aditus. Cic. Porches et entrees.
    \
        Reperire sibi aditum. Ouid. Trouver moyen.
    \
        Rumpere aditus. Virg. Entrer par force et violence.
    \
        Tentare aditum. Virgil. Essayer le chemin, ou le moyen, ou l'opportunité.
    \
        Inaccessos aditus rumpere. Sil. Ital. Faire des chemins, et passer par où jamais on n'avoit passé.
    \
        Aditus in Cereris sacrarium non est viris. Cic. Les hommes n'y entrent point.
    \
        Aditus, per metaphoram. Entree, ou moyen pour parvenir à quelque chose.
    \
        Difficilior ad Antonium aditus esse dicitur. Cic. Difficile accez.
    \
        Aditus ad aliquem facilis. Cic. Facile acces.
    \
        Obstructus aditus alicui ad aliquid. Cic. Le chemin luy est bousché, Il n'ha aucun moyen pour y parvenir, On luy a osté touts les moyens d'y parvenir.
    \
        Pate facere aditum rerum. Cic. Faire ouverture.
    \
        Comparare sibi aditus ad res pestiferas. Cic. Se faire voye.
    \
        Dare aditum oculis. Cic. Donner entree aux yeuls, Donner moyen de veoir.
    \
        Dant aditum conuiuia. Ouid. Les banquets donnent accez, Par banquets on ha accez, on acquiert accez.
    \
        Habere aditum. Cic. Avoir accez, ou moyen, ou entree.
    \
        Iacere aditum ad aliquid. Cic. Faire entree et ouverture, Faire passage.
    \
        Intercludere aditum ad aliquem. Ci. Bouscher le chemin, le passage.
    \
        Patet alicui aditus ad causam Cic. Le chemin luy est ouvert.

    Dictionarium latinogallicum > aditus

  • 7 at

    at, conj. [st2]1 [-] mais, cependant, toutefois, pourtant. - mais, au contraire, par contre, en revanche. [st2]2 [-] d'autre part, de (son, notre...) côté, quant à. [st2]3 [-] quoi? comment? [st2]4 [-] or (dans un raisonnement). [st2]5 [-] mais... donc (avec un impératif). [ABCR]I [conjonction, qui marque, comme liaison logique, l'opposition] mais, mais au contraire [zapst]¶1 elle met en regard ou oppose des personnages, des idées: tibi ita hoc videtur, at ego... Ter. Andr. 563: c'est ton avis, mais moi... ; at ego, Plaut. Amph. 436 ; Rud. 635, etc.: moi, de mon côté; Remus... ; at Romulus... Enn. An. 80: Rémus... ; de son côté, Romulus... ; Titurius trepidare... ; at Cotta: Caes. BG. 5, 33, 2: Titurius de s'agiter...; Cotta, par contre; Græci... ; at Cimbri, Cic. Tusc. 2, 6, 5: les Grecs... ; les Cimbres, au contraire; majores nostri Tusculanos, Hernicos in civitatem etiam receperunt; at Karthaginem funditus sustulerunt, Cic. Off. 1, 35: nos ancêtres allèrent jusqu'à donner le droit de cité aux habitants de Tusculum, aux Herniques ; par contre, ils détruisirent Carthage de fond en comble, cf. Off. 1, 97 ; 1, 113 ; Tusc. 1, 105 ; Nat. 1, 24, etc. II at non: mais non pas: Cic. Tull. 20; Clu. 74; Or. 151; Tusc. 2, 61; Nat. 1, 81; Div. 2, 133, etc. II at contra, Cic. Pis. 95; Quinct. 75; Amer. 131; Verr. 5, 66; Fin. 1, 56; Tusc. 1, 5: mais, par contre; ou at... e contrario, Cic. Com. 47; Nep. Eum. 1, 5 [zapst]¶2 at détachant la personne est surtout fréquent dans les imprécations: at te di perduint! Plaut. Merc. 793: toi, que les dieux te confondent, cf. Most. 38, Pseud. 836, etc. ; Ter. Eun. 431, etc. ; at tibi di dignum factis exitium duint, Ter. Andr. 666: à toi, que les dieux te donnent la fin que mérite ta conduite! at vobis male sit, Catul. 3. 13: quant à vous, soyez maudites; at tibi pro scelere... Virg. En. 2, 535: à toi! que pour prix de ton crime [les dieux te donnent la récompense que tu mérites!] II dans les vœux, les prières, etc.: Plaut. Mil. 231 ; Men. 1021, etc. ; at tu concede mihi... Cic. Att. 12, 31, 2: de ton côté, toi, accorde-moi...; at vos, o Superi... Virg. En. 8, 572: et vous, ô dieux d'en haut [ayez pitié...]; at tu, nauta... Hor. O. 1, 28, 23: mais toi, nocher... II dans le dialogue, surtout sous la forme at ille, lui, de son côté: quem (Sex. Pompeium) cum Scato salutasset, "quem te appellem" inquit; at ille "voluntate hospitem, necessitate hostem": Cic. Phil. 12, 27, Scaton l'ayant salué, "comment faut-il que je t'appelle?" lui dit-il; l'autre repartit "ton hôte par les sentiments, ton ennemi par la nécessité", cf. Tusc. 2, 61; Div. 2, 133, etc. ; at vero ille sapiens, Cic. Tusc. 1, 117: tandis que l'autre, le sage, cf. Cæc. 56 ; Sest. 139 ; Cat. 1, 4, 10, etc. [zapst]¶3 objection d'un adversaire, réelle ou fictive: at, inquis, inquies: mais, dis-tu, diras-tu: Cic. Att. 15, 4, 3 ; 7, 9, 3; at, inquit Cic. Pis. 74 ; Planc. 33, etc., mais... dit-il; at memoria minuitur, Cic. CM 21: mais, dit-on, la mémoire diminue; "at in Italia fuit"; fateor, Cic. Verr. 5, 5: "mais elle [la guerre] a été en Italie"; je le reconnais, cf. Rabir. 31; Phil. 1, 21, etc. ; at enim: mais diras-tu, mais dira-t-on: Cic. Mur. 78 ; Off. 3, 105; Sull. 56, etc. II réponse à l'objection: "male judicavit populus", at judicavit, Cic. Planc. 11: "le peuple a mal jugé"; mais il a jugé, cf. Phil. 2, 12; Att. 7, 11, 3; Amer. 41, etc. II [réponse à une sorte d'objection] oui (soit), mais: huic infesta mater, at mater, Cic. Clu. 42: sa mère lui était hostile; mais c'était sa mère; parens tuus Catilinæ fuit advocatus, improbo homini, at supplici, Cic. Sull. 81: ton père a assisté Catilina, un homme pervers, mais suppliant; non honestum consilium, at utile, Cic. Off. 3, 97: dessein peu honorable, mais utile, cf. Verr. 3, 41; Planc. 67; Dom. 77; Or. 104; Br. 238; satis, si ita vis, naturæ fortasse (vixisti), at patriæ serte parum, Cic. Marc. 25: oui, si tu veux, tu as assez vécu peut-être pour la nature; mais pour la patrie à coup sûr pas assez, cf. Arch. 22; Dom. 22; Nat. 3, 92; Tusc. 1, 85 II à la fois dans l'obj. et la réponse: at multi ita sunt, imbecilli senes ut... ; at id quidem non proprium senectutis vitium est, Cic. CM. 35: mais, dira-t-on, il y a des vieillards si faibles que...; mais ce n'est point là un défaut propre à la vieillesse, cf. Font. 21; Fin. 2, 88 ; CM. 68, etc. II objection le plus souvent ironique, at, credo: mais, sans doute: Verr. 4, 102 ; Dej. 16 ; Rab. 29, etc. II réponse à une interrog. oratoire: quo me miser conferam? in Capitoliumne? at fratris sanguine madet, GRACCH. d. Cic. de Or. 3, 214, où porter mes pas dans mon malheur? au Capitole? mais il est tout imprégné du sang de mon frère, cf. Cic. Verr. 2, 192; Cat. 1, 28; Mil. 15; Scaur. 45, etc.; Sall. C. 51, 22 [zapst]¶4 et pourtant: facinus indignum! epistulam tibi neminem reddidisse! at scito... Cic. Att. 2, 13, 1: l'indignité! que personne ne t'ait remis cette lettre! et pourtant sache que...; quæ C. Catonis illius qui consul fuit inpedimenta retinuit; at cujus hominis! clarissimi ac potentissimi, Cic. Verr. 4, 22: cette cité a retenu les bagages de C. Caton, de celui qui fut consul; et pourtant, quel homme c'était! des plus illustres, et des plus puissants; quis novit omnino? at quem virum, di boni! Cic. Br. 65: qui le [Caton] connaît seulement? et pourtant quel homme, grands dieux! cf. Ter. Phorm. 367; quid hoc levius? at quantus orator! Cic. Tusc. 5, 103: quelle plus grande marque de faiblesse? et pourtant quel éminent orateur! cf. Verr. 3, 20; Mil. 45; 102, etc. [zapst]¶5 [marque insistance, enchérissement]: et (et qui plus est): fac ita ut jussi - faciam - at diligenter - flet - at mature - fiet, Ter. Eun. 207: fais ce que je t'ai dit - je le ferai - et consciencieusement - ce sera fait - et promptement - ce sera fait; quid? a Tyndaritanis non simulacrum Mercurii sustulisti? at quemadmodum, dii immortales! quam audacter! Cic. Verr. 4, 84: quoi? n'as-tu pas enlevé aux habitants de Tyndaris une statue de Mercure? et comment, grands dieux! avec quelle audace! at quam ob causam! Cic. Verr. 5, 141: et pourquoi? at illa quanti sunt... ! Cic. CM 49, et puis (et, qui plus est) cet autre avantage, quel prix n'a-t-il pas... ? at vero quanta maris est pulchritudo! Cic Nat. 2, 100: et puis, quelle n'est pas la beauté de la mer! cf. Verr. 2, 160 ; Cæl. 57, etc. [zapst]¶6 brusque appel à la réflexion, à l'attention: at vide, Fam. 7, 24, 2: cependant, vois; at videte, Cic. Verr. 4, 151; Phil. 2, 77, etc.: mais voyez (considérez) II [réserve, limitation, sous forme interrogative] mais, attention ! prætor appellatur; at quis appellat? Cic. Verr. 4, 116: on en appelle au préteur; mais qui en appelle? ex tota provincia homines nobilissimi venerunt... ; at quem ad modem venerunt? Cic. Verr. 2, 11: de la province entière les hommes les plus notables sont venus..., mais dans quelles conditions sont-ils venus? cf. Phil. 5, 24. [zapst]¶7 [restriction] mais à défaut, mais alors, mais du moins: Thaïs te orabat, ut cras redires; - rus eo; - fac amabo; - non possum, inquam; - at tu apud nos hic mane, dum redeat ipsa, Ter. Eun. 534: Thaïs te priait de revenir demain; - je vais à la campagne; - de grâce, fais en sorte; - impossible, te dis-je; - mais alors, attends ici son retour près de nous; quid ergo? audacissimus ego ex omnibus? minime; at tanto officiosior quam ceteri? Cic. Amer. 2: quoi donc ? je suis le plus audacieux de tous? pas le moins du monde; alors, je suis à ce point plus serviable que les autres? [zapst]¶8 [dans la mineure d'un syllogisme] or: non cadunt hæc in virum fortem; igitur ne ægritudo quidem; at nemo sapiens nisi fortis; non cadet ergo in sapientem ægritudo, Cic. Tusc. 2, 14: ces sentiments ne sont pas connus de l'homme courageux; donc le chagrin non plus; or pas de sage qui ne soit courageux; le chagrin donc ne sera pas connu du sage, cf. Inv. 1, 72 ; Nat. 3, 43 ; Div. 2, 50 ; Fat. 31; Tusc. 3, 15, etc. [zapst]¶9 [opposition très atténuée; mise en regard de deux personnages, de deux faits, de deux groupes de faits] cependant, d'autre part: Cic. Div. 1, 74 ; Att. 16, 5, 3, etc.; Caes. BC. 2, 7, 3; Nep. Ep. 2, 3; Them. 4, 1, etc. ; Tac. H. 1, 53, etc. [zapI]II [introduisant la prop. principale après une subordonnée, le plus souvent conditionnelle] du moins, par contre, en revanche: [zapst]¶1 quod rara vides magis esse animalia quædam, at regione locoque alio... Lucr. 2, 534: quant au fait que certaines espèces d'animaux t'apparaissent plus rares que d'autres, en revanche dans une région et un lieu différents...; quoniam tuum insanabile ingenium est, at tu tuo supplicio doce... Liv. 1, 28, 9: puisque tu as une nature incurable, enseigne du moins par ton supplice..., cf. Caes. BG. 7, 2, 2 II quamquam ego vinum bibo, at... Plaut. Pers. 170: j'ai beau boire du vin, cependant... [quamvis... at Virg. G. 4, 208] [zapst]¶2 si ego hic peribo, at erit mi hoc factum mortuo memorabile, Plaut. Capt. 684: si moi je perds la vie ici, du moins en mourant aurai-je accompli une action digne de mémoire, cf. Bacch. 366, etc. ; Ter. Eun. 866, etc. ; Cic. Prov. 14 ; Phil. 2, 114 ; Liv. 1, 41, 3, etc. II plus souvent conditionnelle négative: Cic. Mil. 93, etc. ; Caes. BG. 1, 43, 9, etc. ; liceat hæc nobis, si oblivisci non possumus, at tacere, Cic. Flacc. 61: ces événements, si je ne puis les oublier, qu'il me soit permis du moins de les taire; si tibi fortuna non dedit ut..., at natura certe dedit ut... Cic. Amer. 46: si la fortune ne t'a pas donné de..., du moins la nature t'a-t-elle donné de..., cf. Rep. 3, 7, etc. ; Caes. BG. 5, 29, 7 II si non (si minus)... at tamen, Cic. Planc. 35 ; Font. 37 ; Br. 15 ; Phil. 2, 78, etc.: sinon... du moins (cependant).
    * * *
    at, conj. [st2]1 [-] mais, cependant, toutefois, pourtant. - mais, au contraire, par contre, en revanche. [st2]2 [-] d'autre part, de (son, notre...) côté, quant à. [st2]3 [-] quoi? comment? [st2]4 [-] or (dans un raisonnement). [st2]5 [-] mais... donc (avec un impératif). [ABCR]I [conjonction, qui marque, comme liaison logique, l'opposition] mais, mais au contraire [zapst]¶1 elle met en regard ou oppose des personnages, des idées: tibi ita hoc videtur, at ego... Ter. Andr. 563: c'est ton avis, mais moi... ; at ego, Plaut. Amph. 436 ; Rud. 635, etc.: moi, de mon côté; Remus... ; at Romulus... Enn. An. 80: Rémus... ; de son côté, Romulus... ; Titurius trepidare... ; at Cotta: Caes. BG. 5, 33, 2: Titurius de s'agiter...; Cotta, par contre; Græci... ; at Cimbri, Cic. Tusc. 2, 6, 5: les Grecs... ; les Cimbres, au contraire; majores nostri Tusculanos, Hernicos in civitatem etiam receperunt; at Karthaginem funditus sustulerunt, Cic. Off. 1, 35: nos ancêtres allèrent jusqu'à donner le droit de cité aux habitants de Tusculum, aux Herniques ; par contre, ils détruisirent Carthage de fond en comble, cf. Off. 1, 97 ; 1, 113 ; Tusc. 1, 105 ; Nat. 1, 24, etc. II at non: mais non pas: Cic. Tull. 20; Clu. 74; Or. 151; Tusc. 2, 61; Nat. 1, 81; Div. 2, 133, etc. II at contra, Cic. Pis. 95; Quinct. 75; Amer. 131; Verr. 5, 66; Fin. 1, 56; Tusc. 1, 5: mais, par contre; ou at... e contrario, Cic. Com. 47; Nep. Eum. 1, 5 [zapst]¶2 at détachant la personne est surtout fréquent dans les imprécations: at te di perduint! Plaut. Merc. 793: toi, que les dieux te confondent, cf. Most. 38, Pseud. 836, etc. ; Ter. Eun. 431, etc. ; at tibi di dignum factis exitium duint, Ter. Andr. 666: à toi, que les dieux te donnent la fin que mérite ta conduite! at vobis male sit, Catul. 3. 13: quant à vous, soyez maudites; at tibi pro scelere... Virg. En. 2, 535: à toi! que pour prix de ton crime [les dieux te donnent la récompense que tu mérites!] II dans les vœux, les prières, etc.: Plaut. Mil. 231 ; Men. 1021, etc. ; at tu concede mihi... Cic. Att. 12, 31, 2: de ton côté, toi, accorde-moi...; at vos, o Superi... Virg. En. 8, 572: et vous, ô dieux d'en haut [ayez pitié...]; at tu, nauta... Hor. O. 1, 28, 23: mais toi, nocher... II dans le dialogue, surtout sous la forme at ille, lui, de son côté: quem (Sex. Pompeium) cum Scato salutasset, "quem te appellem" inquit; at ille "voluntate hospitem, necessitate hostem": Cic. Phil. 12, 27, Scaton l'ayant salué, "comment faut-il que je t'appelle?" lui dit-il; l'autre repartit "ton hôte par les sentiments, ton ennemi par la nécessité", cf. Tusc. 2, 61; Div. 2, 133, etc. ; at vero ille sapiens, Cic. Tusc. 1, 117: tandis que l'autre, le sage, cf. Cæc. 56 ; Sest. 139 ; Cat. 1, 4, 10, etc. [zapst]¶3 objection d'un adversaire, réelle ou fictive: at, inquis, inquies: mais, dis-tu, diras-tu: Cic. Att. 15, 4, 3 ; 7, 9, 3; at, inquit Cic. Pis. 74 ; Planc. 33, etc., mais... dit-il; at memoria minuitur, Cic. CM 21: mais, dit-on, la mémoire diminue; "at in Italia fuit"; fateor, Cic. Verr. 5, 5: "mais elle [la guerre] a été en Italie"; je le reconnais, cf. Rabir. 31; Phil. 1, 21, etc. ; at enim: mais diras-tu, mais dira-t-on: Cic. Mur. 78 ; Off. 3, 105; Sull. 56, etc. II réponse à l'objection: "male judicavit populus", at judicavit, Cic. Planc. 11: "le peuple a mal jugé"; mais il a jugé, cf. Phil. 2, 12; Att. 7, 11, 3; Amer. 41, etc. II [réponse à une sorte d'objection] oui (soit), mais: huic infesta mater, at mater, Cic. Clu. 42: sa mère lui était hostile; mais c'était sa mère; parens tuus Catilinæ fuit advocatus, improbo homini, at supplici, Cic. Sull. 81: ton père a assisté Catilina, un homme pervers, mais suppliant; non honestum consilium, at utile, Cic. Off. 3, 97: dessein peu honorable, mais utile, cf. Verr. 3, 41; Planc. 67; Dom. 77; Or. 104; Br. 238; satis, si ita vis, naturæ fortasse (vixisti), at patriæ serte parum, Cic. Marc. 25: oui, si tu veux, tu as assez vécu peut-être pour la nature; mais pour la patrie à coup sûr pas assez, cf. Arch. 22; Dom. 22; Nat. 3, 92; Tusc. 1, 85 II à la fois dans l'obj. et la réponse: at multi ita sunt, imbecilli senes ut... ; at id quidem non proprium senectutis vitium est, Cic. CM. 35: mais, dira-t-on, il y a des vieillards si faibles que...; mais ce n'est point là un défaut propre à la vieillesse, cf. Font. 21; Fin. 2, 88 ; CM. 68, etc. II objection le plus souvent ironique, at, credo: mais, sans doute: Verr. 4, 102 ; Dej. 16 ; Rab. 29, etc. II réponse à une interrog. oratoire: quo me miser conferam? in Capitoliumne? at fratris sanguine madet, GRACCH. d. Cic. de Or. 3, 214, où porter mes pas dans mon malheur? au Capitole? mais il est tout imprégné du sang de mon frère, cf. Cic. Verr. 2, 192; Cat. 1, 28; Mil. 15; Scaur. 45, etc.; Sall. C. 51, 22 [zapst]¶4 et pourtant: facinus indignum! epistulam tibi neminem reddidisse! at scito... Cic. Att. 2, 13, 1: l'indignité! que personne ne t'ait remis cette lettre! et pourtant sache que...; quæ C. Catonis illius qui consul fuit inpedimenta retinuit; at cujus hominis! clarissimi ac potentissimi, Cic. Verr. 4, 22: cette cité a retenu les bagages de C. Caton, de celui qui fut consul; et pourtant, quel homme c'était! des plus illustres, et des plus puissants; quis novit omnino? at quem virum, di boni! Cic. Br. 65: qui le [Caton] connaît seulement? et pourtant quel homme, grands dieux! cf. Ter. Phorm. 367; quid hoc levius? at quantus orator! Cic. Tusc. 5, 103: quelle plus grande marque de faiblesse? et pourtant quel éminent orateur! cf. Verr. 3, 20; Mil. 45; 102, etc. [zapst]¶5 [marque insistance, enchérissement]: et (et qui plus est): fac ita ut jussi - faciam - at diligenter - flet - at mature - fiet, Ter. Eun. 207: fais ce que je t'ai dit - je le ferai - et consciencieusement - ce sera fait - et promptement - ce sera fait; quid? a Tyndaritanis non simulacrum Mercurii sustulisti? at quemadmodum, dii immortales! quam audacter! Cic. Verr. 4, 84: quoi? n'as-tu pas enlevé aux habitants de Tyndaris une statue de Mercure? et comment, grands dieux! avec quelle audace! at quam ob causam! Cic. Verr. 5, 141: et pourquoi? at illa quanti sunt... ! Cic. CM 49, et puis (et, qui plus est) cet autre avantage, quel prix n'a-t-il pas... ? at vero quanta maris est pulchritudo! Cic Nat. 2, 100: et puis, quelle n'est pas la beauté de la mer! cf. Verr. 2, 160 ; Cæl. 57, etc. [zapst]¶6 brusque appel à la réflexion, à l'attention: at vide, Fam. 7, 24, 2: cependant, vois; at videte, Cic. Verr. 4, 151; Phil. 2, 77, etc.: mais voyez (considérez) II [réserve, limitation, sous forme interrogative] mais, attention ! prætor appellatur; at quis appellat? Cic. Verr. 4, 116: on en appelle au préteur; mais qui en appelle? ex tota provincia homines nobilissimi venerunt... ; at quem ad modem venerunt? Cic. Verr. 2, 11: de la province entière les hommes les plus notables sont venus..., mais dans quelles conditions sont-ils venus? cf. Phil. 5, 24. [zapst]¶7 [restriction] mais à défaut, mais alors, mais du moins: Thaïs te orabat, ut cras redires; - rus eo; - fac amabo; - non possum, inquam; - at tu apud nos hic mane, dum redeat ipsa, Ter. Eun. 534: Thaïs te priait de revenir demain; - je vais à la campagne; - de grâce, fais en sorte; - impossible, te dis-je; - mais alors, attends ici son retour près de nous; quid ergo? audacissimus ego ex omnibus? minime; at tanto officiosior quam ceteri? Cic. Amer. 2: quoi donc ? je suis le plus audacieux de tous? pas le moins du monde; alors, je suis à ce point plus serviable que les autres? [zapst]¶8 [dans la mineure d'un syllogisme] or: non cadunt hæc in virum fortem; igitur ne ægritudo quidem; at nemo sapiens nisi fortis; non cadet ergo in sapientem ægritudo, Cic. Tusc. 2, 14: ces sentiments ne sont pas connus de l'homme courageux; donc le chagrin non plus; or pas de sage qui ne soit courageux; le chagrin donc ne sera pas connu du sage, cf. Inv. 1, 72 ; Nat. 3, 43 ; Div. 2, 50 ; Fat. 31; Tusc. 3, 15, etc. [zapst]¶9 [opposition très atténuée; mise en regard de deux personnages, de deux faits, de deux groupes de faits] cependant, d'autre part: Cic. Div. 1, 74 ; Att. 16, 5, 3, etc.; Caes. BC. 2, 7, 3; Nep. Ep. 2, 3; Them. 4, 1, etc. ; Tac. H. 1, 53, etc. [zapI]II [introduisant la prop. principale après une subordonnée, le plus souvent conditionnelle] du moins, par contre, en revanche: [zapst]¶1 quod rara vides magis esse animalia quædam, at regione locoque alio... Lucr. 2, 534: quant au fait que certaines espèces d'animaux t'apparaissent plus rares que d'autres, en revanche dans une région et un lieu différents...; quoniam tuum insanabile ingenium est, at tu tuo supplicio doce... Liv. 1, 28, 9: puisque tu as une nature incurable, enseigne du moins par ton supplice..., cf. Caes. BG. 7, 2, 2 II quamquam ego vinum bibo, at... Plaut. Pers. 170: j'ai beau boire du vin, cependant... [quamvis... at Virg. G. 4, 208] [zapst]¶2 si ego hic peribo, at erit mi hoc factum mortuo memorabile, Plaut. Capt. 684: si moi je perds la vie ici, du moins en mourant aurai-je accompli une action digne de mémoire, cf. Bacch. 366, etc. ; Ter. Eun. 866, etc. ; Cic. Prov. 14 ; Phil. 2, 114 ; Liv. 1, 41, 3, etc. II plus souvent conditionnelle négative: Cic. Mil. 93, etc. ; Caes. BG. 1, 43, 9, etc. ; liceat hæc nobis, si oblivisci non possumus, at tacere, Cic. Flacc. 61: ces événements, si je ne puis les oublier, qu'il me soit permis du moins de les taire; si tibi fortuna non dedit ut..., at natura certe dedit ut... Cic. Amer. 46: si la fortune ne t'a pas donné de..., du moins la nature t'a-t-elle donné de..., cf. Rep. 3, 7, etc. ; Caes. BG. 5, 29, 7 II si non (si minus)... at tamen, Cic. Planc. 35 ; Font. 37 ; Br. 15 ; Phil. 2, 78, etc.: sinon... du moins (cependant).
    * * *
        At, Coniunctio discretiua. Terent. At mihi vnus scrupulus etiam restat, qui me male habet. Mais.
    \
        At, principium increpationi aptum. Terent. At tibi di dignum factis exitium diunt. Or je prie.
    \
        Parum successit quod ago, at facio sedulo. Terent. Ja soit que la chose que je fay ne vienne à effect, si la fay je neantmoins: ou, toutesfois si la fay je soigneusement et en diligence.
    \
        At videte hominis impudentiam. Ci. Mais je vous prie voyez, etc.
    \
        At, Quum simpliciter interrogamus. Ci. At per deos immortales quid est, etc. Mais je vous demande qu'est ce, etc.
    \
        At, Quum quid obiicimus, statimque obiectioni respondemus. Cic. At mores commodi. quis contumacior? Voire mais vous me direz, C'est un homme debonnaire.
    \
        At, pro saltem. Cato, Si non eodem die, at postridie. Au moins.
    \
        At certe. Cic. Mais certes.
    \
        At enim. Plaut. Mais.
    \
        At etiam, Indignantis. Terent. Exi foras sceleste: at etiam restitas? Cic. Comment t'arrestes tu?
    \
        At iam. Plaut. Mais. \ At ita. Terent. Mais tellement.
    \
        At Hercule. Plin. Mais pour vray.
    \
        At nunc. Terent. Ores maintenant.
    \
        Ast postquam. Terent. Mais depuis que.
    \
        At tamen, duae dictiones, vel Attamen vnica dictio. Plaut. Neantmoins, Toutesfois.
    \
        At vt. Terent. At vt omne reddat. Mais aussi prenez garde qu'il rende tout.
    \
        Atat, Interiectio ex improuiso aliquid deprehendentis. Plaut. Ha ha.
    \
        Atat, Interiectio paulatim percepti atque intellecti mali. Terent. Hon hon.
    \
        Atat, Interiectio formidantis. Terent. Ahi.

    Dictionarium latinogallicum > at

  • 8 capitalis

    căpĭtālis, e [caput] [st1]1 [-] qui concerne la tête, capital, [c.-à-d., suivant les cas] qui entraîne la mort (peine de mort), ou seulement la mort civile.    - poena capitalis, Liv. 6, 4, 5, etc.: peine capitale.    - accusare aliquem rei capitalis, Cic. Verr. 2, 2, 28, § 68: accuser qqn d'un crime capital.    - fraus capitalis, Cic. de Or. 1, 232: crime capital.    - crimen capitale, Cic. Verr. 5, 23: accusation capitale.    - triumviri capitales, Cic. Or. 156: les triumvirs (commissaires) aux affaires capitales. --- cf. Liv. 25, 1, 10; 39, 14, 10. [st1]2 [-] fig. mortel, fatal, funeste.    - capitalis hostis, Cic. Cat. 2, 3: ennemi mortel.    - nulla capitalior pestis quam, Cic. CM 39: pas de fléau plus funeste que.    - capitale odium, Cic. Lael. 2: haine mortelle.    - capitalis oratio, Cic. Off. 2, 73: discours fatal.    - capitalis ira, Hor. S. 1, 7, 13: colère mortelle. [st1]3 [-] capital, éminent, supérieur.    - Siculus ille capitalis, Cic. Q. Fr. 2, 11: ce Sicilien, écrivain de premier ordre.    - capitale ingenium, Ov.: talent supérieur.    - capitalis jocus, Treb.: plaisanterie exquise.
    * * *
    căpĭtālis, e [caput] [st1]1 [-] qui concerne la tête, capital, [c.-à-d., suivant les cas] qui entraîne la mort (peine de mort), ou seulement la mort civile.    - poena capitalis, Liv. 6, 4, 5, etc.: peine capitale.    - accusare aliquem rei capitalis, Cic. Verr. 2, 2, 28, § 68: accuser qqn d'un crime capital.    - fraus capitalis, Cic. de Or. 1, 232: crime capital.    - crimen capitale, Cic. Verr. 5, 23: accusation capitale.    - triumviri capitales, Cic. Or. 156: les triumvirs (commissaires) aux affaires capitales. --- cf. Liv. 25, 1, 10; 39, 14, 10. [st1]2 [-] fig. mortel, fatal, funeste.    - capitalis hostis, Cic. Cat. 2, 3: ennemi mortel.    - nulla capitalior pestis quam, Cic. CM 39: pas de fléau plus funeste que.    - capitale odium, Cic. Lael. 2: haine mortelle.    - capitalis oratio, Cic. Off. 2, 73: discours fatal.    - capitalis ira, Hor. S. 1, 7, 13: colère mortelle. [st1]3 [-] capital, éminent, supérieur.    - Siculus ille capitalis, Cic. Q. Fr. 2, 11: ce Sicilien, écrivain de premier ordre.    - capitale ingenium, Ov.: talent supérieur.    - capitalis jocus, Treb.: plaisanterie exquise.
    * * *
        Capitalis, et hoc capitale, pen. prod. Cic. Qui a gaigné la mort, ou infamie, Meschant et digne de punition.
    \
        Capitale crimen, vel facinus dicitur. Cic. Cas capital.
    \
        Capitalis aedis. Plaut. Maison en laquelle a esté commis cas capital.
    \
        Capitalis aduersarius. Cic. Ennemi mortel.
    \
        Capitalem fraudem admittere. Vlpian. Commettre cas digne de mort.
    \
        Morbus capitalis. Gell. Maladie mortelle.
    \
        Noxa capitalis. Liu. Un mot digne de punition.
    \
        Odium capitale. Cic. Haine mortelle.
    \
        Capitale periculum. Plaut. Danger de mort.
    \
        Capitalis pestis, voluptas corporis. Cic. Peste mortelle.
    \
        Rei capitalis quaestiones. Cic. De crime capital, De matiere criminelle.
    \
        Capitales triumuiri, ad quos capitalium causarum animaduersio spectabat. Liu. Juges criminels.
    \
        Capitale est. Plin. Il y a peine de mort, C'est sur peine de la har.
    \
        Capitalia ausi. Liu. Qui avoyent gaigné d'estre pendus, ou la mort.
    \
        Capitale ingenium, Ingenium solers exponit Ouidius. Esprit subtil et ingenieux.

    Dictionarium latinogallicum > capitalis

  • 9 differens

    differens, entis part. prés. de differo; différent.    - differens ad aliquo, Cic. (differens alicui, Plin.): qui diffère de qqn.    - differentior, Hier. Isid.: supérieur, éminent.    - differens, entis, n. Quint.: différence.
    * * *
    differens, entis part. prés. de differo; différent.    - differens ad aliquo, Cic. (differens alicui, Plin.): qui diffère de qqn.    - differentior, Hier. Isid.: supérieur, éminent.    - differens, entis, n. Quint.: différence.
    * * *
        Differens, penul. corr. Participium: vt Differens causa. Cic. Differente.

    Dictionarium latinogallicum > differens

  • 10 eminens

    ēmĭnens, entis part. présent de emineo. [st2]1 [-] qui s'élève, haut, élevé. [st2]2 [-] qui s'avance, qui déborde, saillant, proéminent. [st2]3 [-] éminent, supérieur, remarquable.    - eminens statura, Suet.: taille haute.    - eminentes oculi, Cic.: yeux saillants.    - has trabes paulo longiores atque eminentiores effecerunt quam extremi parietes erant, Caes.: ils firent ces poutres un peu plus longues, débordant un peu plus à l’extérieur des parois.    - eminentia papaverum capita virgulā excutiens, Flor. 1, 7: abattant avec une baguette les têtes de pavots les plus élevées.
    * * *
    ēmĭnens, entis part. présent de emineo. [st2]1 [-] qui s'élève, haut, élevé. [st2]2 [-] qui s'avance, qui déborde, saillant, proéminent. [st2]3 [-] éminent, supérieur, remarquable.    - eminens statura, Suet.: taille haute.    - eminentes oculi, Cic.: yeux saillants.    - has trabes paulo longiores atque eminentiores effecerunt quam extremi parietes erant, Caes.: ils firent ces poutres un peu plus longues, débordant un peu plus à l’extérieur des parois.    - eminentia papaverum capita virgulā excutiens, Flor. 1, 7: abattant avec une baguette les têtes de pavots les plus élevées.
    * * *
        Leuiter eminentes genae. Cic. Un peu eslevees.
    \
        Oculi eminentes. Cic. Gros et sortans hors, Eminents.
    \
        Eminens statura. Colum. Haulteur oultre passant ou surpassant les autres.
    \
        Trabes paulo longiores atque eminentiores. Caes. Qui apparoissent un peu plus, Qui passent un peu plus oultre.
    \
        Principem in eloquentia eminentissimum. Quint. Tresexcellent.

    Dictionarium latinogallicum > eminens

  • 11 excellens

    excellens, entis part. prés. de excello. [st2]1 [-] élevé au-dessus, qui surpasse en hauteur. [st2]2 [-] qui surpasse, supérieur, distingué, éminent, excellent.    - excellens + abl.: remarquable par (du point de vue de).    - vir excellenti providentiâ: homme d'une prévoyance remarquable.
    * * *
    excellens, entis part. prés. de excello. [st2]1 [-] élevé au-dessus, qui surpasse en hauteur. [st2]2 [-] qui surpasse, supérieur, distingué, éminent, excellent.    - excellens + abl.: remarquable par (du point de vue de).    - vir excellenti providentiâ: homme d'une prévoyance remarquable.
    * * *
        Excellens, Participium. Cic. Qui surpasse les autres en quelque chose, Excellent, Surpassant.
    \
        Ore excellens. Sil. Fort eloquent.
    \
        Excellens, Nomen ex participio. Cic. Excellent.

    Dictionarium latinogallicum > excellens

  • 12 eximius

    eximĭus, a, um [st2]1 [-] choisi, réservé pour le sacrifice. [st2]2 [-] éminent, distingué, supérieur, privilégié, excellent, remarquable, rare. [st2]3 [-] exempté, privilégié, excepté.    - mulier facie eximia, Cic. Verr. 2.5.31.§ 82: femme d'une rare beauté.    - eximii regum, Stat. Th. 6, 15: remarquables entre les rois.    - eximius spe adolescens, Cic.: jeune homme qui donne les plus belles espérances.    - eximii ignes, Lucr.: embrasement violent.
    * * *
    eximĭus, a, um [st2]1 [-] choisi, réservé pour le sacrifice. [st2]2 [-] éminent, distingué, supérieur, privilégié, excellent, remarquable, rare. [st2]3 [-] exempté, privilégié, excepté.    - mulier facie eximia, Cic. Verr. 2.5.31.§ 82: femme d'une rare beauté.    - eximii regum, Stat. Th. 6, 15: remarquables entre les rois.    - eximius spe adolescens, Cic.: jeune homme qui donne les plus belles espérances.    - eximii ignes, Lucr.: embrasement violent.
    * * *
        Eximius, Adiectiuum, Mis à part, Excellent, et comme separé d'entre autres.
    \
        Neque esset verisimile, quum omnibus. Siculis faceret iniurias, te illi vnum eximium, cui consuleret, fuisse. Cic. Que toy seul ayes esté exempt et excepté, Qu'il t'ait excepté.
    \
        Forma eximia. Ouid. Excellente beaulté, Singuliere.
    \
        Eximia iniuria. Cic. Grande.
    \
        Eximius odor. Plin. Grand.
    \
        Virgo eximia specie. Silius. De beaulté excellente.
    \
        Eximia spe adolescens. Cic. De qui on a grande esperance.

    Dictionarium latinogallicum > eximius

  • 13 fingo

    fingo, ĕre, finxi, fictum - tr. -    - part. passé finctus Ter. Eun. 104. [st1]1 [-] façonner, pétrir.    - fingere ceram, Cic. de Or 3, 177: façonner la cire. [st1]2 [-] faire en façonnant, fabriquer, modeler; sculpter.    - fingere favos, Cic. Off. 1, 157: façonner des rayons de miel.    - absol. e cera fingere, Cic. Verr. 4, 30: modeler dans la cire.    - fingere Herculem, Cic. de Or. 2, 70: faire la statue d'Hercule.    - a Lysippo fingi volebat, Cic. Fam. 5, 12, 7: il voulait que Lysippe fît sa statue.    - ars fingendi, Cic. de Or. 3, 26: la sculpture. --- cf. Br. 257.    - poét. fingere versus, Hor. P. 382: faire des vers. [st1]3 [-] fig. façonner, modeler.    - actor moderatur et fingit mentem ac voluntates, Cic. Leg. 3, 40: celui qui présente une motion règle et façonne l'esprit et les volontés de ceux qui écoutent. --- cf. Br. 142.    - a mente vultus fingitur, Cic. Tusc. 3, 31: l'âme façonne l'expression du visage.    - ad alicujus arbitrium et nutum totum se fingere, Cic. Or. 24: se conformer entièrement à la décision et au bon plaisir de qqn.    - ex aliqua re se fingere, Cic. Att. 6, 3, 4: se régler sur qqch. [st1]4 [-] façonner en changeant, en déguisant.    - vultum fingere, Caes. BG. 1, 39, 4: composer son visage.    - vita subito flecti fingique non potest, Cic. Sull. 79: la vie d'un homme ne peut se plier, se transformer soudain.    - ficto sermone, vultu, Cic. Off. 2, 43: en composant ses paroles, son visage.    - avec attribut finxit te ipsa natura ad omnes virtutes magnum hominem et excelsum, Cic. Mur. 60: la nature d'elle-même a fait de toi un homme grand et éminent sous le rapport de toutes les vertus.    - cf. Virg. En. 2, 79 ; Hor. O. 4, 3, 12. [st1]5 [-] façonner, dresser.    - fingi ad rectum, Hor. P. 367: être dressé au bon goût. --- cf. Ter. Haut. 898.    - fingere vitem putando, Virg. G. 2, 407: façonner la vigne en la taillant.    - fingit equum magister ire... Hor. Ep. I, 2, 64: l'écuyer dresse le cheval à aller... [st1]6 [-] se représenter, imaginer.    - ex sua natura ceteros fingere, Cic. Amer. 26: se faire une idée des autres d'après soi-même.    - animo fingere: imaginer, se figurer.    - finge aliquem nunc fieri sapientem, nondum esse, Cic.: suppose que quelqu'un, qui n'est pas encore sage, cherche maintenant à le devenir.    - fingere utilitatum causa amicitias, Cic. Lael. 51: imaginer des amitiés intéressées.    - fingere aliquid cogitatione, Cic. Mil. 79 ; animo, Cic. CM 41: se représenter qqch par la pensée.    - omnia quae cogitatione nobismet ipsi possumus fingere, Cic. Nat. 3, 47: tout ce que nous pouvons imaginer pour nous-mêmes personnellement.    - cf. Off. 1, 26 ; Rep. 2, 3.    - ea quae finguntur, Cic. Lael. 18: les produits de notre imagination.    - avec attribut fingere leviorem suum casum, Cic. Verr. 5, 113: se représenter son sort comme moins pénible.    - avec prop. inf. finge aliquem fieri sapientem, Cic. Ac. 2, 117: imagine que qqn est en train de devenir un sage. [st1]7 [-] représenter [à autrui], imaginer [pour autrui].    - fingere summum oratorem, Cic. Or. 7: tracer le portrait de l'orateur idéal.    - justi sui doloris causam fingit, Cic. Leg. 1, 40: il imagine comme prétexte son ressentiment légitime.    - finguntur testamenta, Quint. 7, 4, 39: on imagine des testaments.    - ad senem aliquam fabricam fingere, Ter. Heaut.: inventer un moyen d'attraper un vieillard.    - fictus, a, um: fictif, imaginaire.    - in re ficta, vera, Cic. Lael. 25: à propos d'une fiction, d'une réalité.    - cf. Cic. Off. 3, 39 ; Nat. 2, 5.    - avec attribut Tiresiam sapientem fingunt poetae, Cic. Tusc. 5, 115: les poètes nous représentent Tirésias comme un sage.    - se rudem fingere, Cic. Br. 292: se donner comme un naïf.    - Saturnus fingitur solitus... Cic. Nat. 2, 64: on nous représente Saturne comme ayant l'habitude...    - avec int. ind. Cic. Fin. 5, 53 [st1]8 [-] inventer faussement, forger de toutes pièces.    - fingere crimina in aliquem, Cic. Verr. pr. 15: forger des accusations contre qqn. --- cf. Hor. Ep. 1, 15, 30.    - fictus, a, um: feint, controuvé, faux.    - ficti sermones et falsa crimina, Cic. Dom. 28: propos mensongers et accusations fausses.    - nihil fictum, Cic. Liv. 26: rien de mensonger.    - aliquid de me ficti adferebat, Cic. Sest, 133: il apportait qq invention mensongère sur mon compte.    - fictus testis, Cic. Caec. 71: faux témoin.
    * * *
    fingo, ĕre, finxi, fictum - tr. -    - part. passé finctus Ter. Eun. 104. [st1]1 [-] façonner, pétrir.    - fingere ceram, Cic. de Or 3, 177: façonner la cire. [st1]2 [-] faire en façonnant, fabriquer, modeler; sculpter.    - fingere favos, Cic. Off. 1, 157: façonner des rayons de miel.    - absol. e cera fingere, Cic. Verr. 4, 30: modeler dans la cire.    - fingere Herculem, Cic. de Or. 2, 70: faire la statue d'Hercule.    - a Lysippo fingi volebat, Cic. Fam. 5, 12, 7: il voulait que Lysippe fît sa statue.    - ars fingendi, Cic. de Or. 3, 26: la sculpture. --- cf. Br. 257.    - poét. fingere versus, Hor. P. 382: faire des vers. [st1]3 [-] fig. façonner, modeler.    - actor moderatur et fingit mentem ac voluntates, Cic. Leg. 3, 40: celui qui présente une motion règle et façonne l'esprit et les volontés de ceux qui écoutent. --- cf. Br. 142.    - a mente vultus fingitur, Cic. Tusc. 3, 31: l'âme façonne l'expression du visage.    - ad alicujus arbitrium et nutum totum se fingere, Cic. Or. 24: se conformer entièrement à la décision et au bon plaisir de qqn.    - ex aliqua re se fingere, Cic. Att. 6, 3, 4: se régler sur qqch. [st1]4 [-] façonner en changeant, en déguisant.    - vultum fingere, Caes. BG. 1, 39, 4: composer son visage.    - vita subito flecti fingique non potest, Cic. Sull. 79: la vie d'un homme ne peut se plier, se transformer soudain.    - ficto sermone, vultu, Cic. Off. 2, 43: en composant ses paroles, son visage.    - avec attribut finxit te ipsa natura ad omnes virtutes magnum hominem et excelsum, Cic. Mur. 60: la nature d'elle-même a fait de toi un homme grand et éminent sous le rapport de toutes les vertus.    - cf. Virg. En. 2, 79 ; Hor. O. 4, 3, 12. [st1]5 [-] façonner, dresser.    - fingi ad rectum, Hor. P. 367: être dressé au bon goût. --- cf. Ter. Haut. 898.    - fingere vitem putando, Virg. G. 2, 407: façonner la vigne en la taillant.    - fingit equum magister ire... Hor. Ep. I, 2, 64: l'écuyer dresse le cheval à aller... [st1]6 [-] se représenter, imaginer.    - ex sua natura ceteros fingere, Cic. Amer. 26: se faire une idée des autres d'après soi-même.    - animo fingere: imaginer, se figurer.    - finge aliquem nunc fieri sapientem, nondum esse, Cic.: suppose que quelqu'un, qui n'est pas encore sage, cherche maintenant à le devenir.    - fingere utilitatum causa amicitias, Cic. Lael. 51: imaginer des amitiés intéressées.    - fingere aliquid cogitatione, Cic. Mil. 79 ; animo, Cic. CM 41: se représenter qqch par la pensée.    - omnia quae cogitatione nobismet ipsi possumus fingere, Cic. Nat. 3, 47: tout ce que nous pouvons imaginer pour nous-mêmes personnellement.    - cf. Off. 1, 26 ; Rep. 2, 3.    - ea quae finguntur, Cic. Lael. 18: les produits de notre imagination.    - avec attribut fingere leviorem suum casum, Cic. Verr. 5, 113: se représenter son sort comme moins pénible.    - avec prop. inf. finge aliquem fieri sapientem, Cic. Ac. 2, 117: imagine que qqn est en train de devenir un sage. [st1]7 [-] représenter [à autrui], imaginer [pour autrui].    - fingere summum oratorem, Cic. Or. 7: tracer le portrait de l'orateur idéal.    - justi sui doloris causam fingit, Cic. Leg. 1, 40: il imagine comme prétexte son ressentiment légitime.    - finguntur testamenta, Quint. 7, 4, 39: on imagine des testaments.    - ad senem aliquam fabricam fingere, Ter. Heaut.: inventer un moyen d'attraper un vieillard.    - fictus, a, um: fictif, imaginaire.    - in re ficta, vera, Cic. Lael. 25: à propos d'une fiction, d'une réalité.    - cf. Cic. Off. 3, 39 ; Nat. 2, 5.    - avec attribut Tiresiam sapientem fingunt poetae, Cic. Tusc. 5, 115: les poètes nous représentent Tirésias comme un sage.    - se rudem fingere, Cic. Br. 292: se donner comme un naïf.    - Saturnus fingitur solitus... Cic. Nat. 2, 64: on nous représente Saturne comme ayant l'habitude...    - avec int. ind. Cic. Fin. 5, 53 [st1]8 [-] inventer faussement, forger de toutes pièces.    - fingere crimina in aliquem, Cic. Verr. pr. 15: forger des accusations contre qqn. --- cf. Hor. Ep. 1, 15, 30.    - fictus, a, um: feint, controuvé, faux.    - ficti sermones et falsa crimina, Cic. Dom. 28: propos mensongers et accusations fausses.    - nihil fictum, Cic. Liv. 26: rien de mensonger.    - aliquid de me ficti adferebat, Cic. Sest, 133: il apportait qq invention mensongère sur mon compte.    - fictus testis, Cic. Caec. 71: faux témoin.
    * * *
        Fingo, fingis, finxi, fictum, fingere. Quintil. Faire quelque chose de terre à potier, La faconner et luy bailler son tour.
    \
        Quae natura prona atque ventri obedientia finxit. Sallust. Nature a faict et formé, ou creé.
    \
        E cera fingere. Cic. Besongner de cire.
    \
        In ceris fingere. Cic. Former et figurer en cire.
    \
        Fingere animo. Cic. Imaginer en son esprit.
    \
        Fingere ex sua natura caeteros. Cic. Penser les aultres estre semblables à soy.
    \
        Finge aliquem nunc fieri sapientem, nondum esse. Cic. Pren le cas, Feins que, etc. Pose le cas que, etc.
    \
        Spondeo habiturum te generum, quo melior fingi ne voto quidem potuit. Plin. iunior. On n'en pourroit par souhait faconner un meilleur.
    \
        Fingere amicitias. Cic. Contrefaire amitiez, Feindre.
    \
        Animos audientium fingere. Quintil. Duire, Former.
    \
        Di me finxerunt inopis et pusilli animi. Horat. Dieu m'a faict, etc.
    \
        Carmina fingere. Horat. Composer.
    \
        Fingit causas ne det. Terent. Il controuve des excuses ou menteries.
    \
        Fingere corpora lingua. Virgil. Former, Faconner.
    \
        Crimen fingere. Cic. Controuver.
    \
        Fingere fabricam ad senem. Terent. Machiner ou forger ou controuver quelque finesse.
    \
        Falsum quidpiam fingere. Terent. Controuver, Inventer.
    \
        Fauos fingere dicuntur apes. Cic. Faire ingenieusement.
    \
        Fugam fingere. Plaut. Faindre, Faire semblant de s'enfuir.
    \
        Iocum fingere tristi mente. Tibull. Contrefaire le joyeux, quand on est triste.
    \
        Fortuna miserum finxit me. Virgil. M'a faict.
    \
        Mores fingere. Cic. Faconner et reigler la maniere de vivre.
    \
        Nidos. Plin. Faire, Faconner.
    \
        Pocula fingere de humo. Ouid. Faire des pots de terre.
    \
        Fingere sibi nouas religiones ex loco. Caesar. Feindre et controuver.
    \
        Fingere se rhetora. Martial. Contrefaire du rheteur.
    \
        Fingere sermonem ad voluptatem alterius. Cic. Adapter, Accommoder.
    \
        Stultitiam fingere. Plin. iunior. Contrefaire le fol.
    \
        Versus fingere. Horat. Composer.
    \
        Virtutes. Tacit. Contrefaire, Simuler.
    \
        Vultum. Caesar. Faire semblant de n'estre point triste ou joyeux.
    \
        Vultum et incessum sibi fingere. Cic. Contrefaire sa contenance et son alleure.
    \
        Vultum alterius fingere. Terent. Contrefaire sa contenance.

    Dictionarium latinogallicum > fingo

  • 14 ingenium

    ingĕnĭum, ĭi, n. [in + geno → gigno] [st1]1 [-] qualité naturelle (d'une chose), nature, propriété.    - arvorum ingenia Virg. G. 2, 177: nature des terrains.    - ingenium soli, Plin.: qualité du terroir.    - ingenium lactis, Col.: propriété du lait.    - crines ingenio suo flexi, Petr. 126: cheveux naturellement frisés.    - locorum hominumque ingeniis, Liv. 28, 12: du fait de la nature du pays et des hommes.    - cf. Sall. H. 1; 61; 3, 17 ; Cott. 9 [st1]2 [-] dispositions naturelles, naturel, humeur, penchant, caractère, tempérament.    - Plaut. Trin. 667 ; etc. ; Ter. Eun. 880, etc.    - suum quisque noscat ingenium, Cic. Off. 1, 114: que chacun apprenne à connaître sa nature propre. --- cf. Cic. Br. 204.    - ad ingenium redit, Ter. Ad. 71: il revient à son naturel.    - ingenio suo vivere, Ter. 3, 36, 1: vivre à sa guise.    - ita ingenium meumst, Plaut. Am. 3, 2, 18: c'est mon caractère.    - Volscis levatis metu suo ingenium suum rediit, Liv. 2,: les Volsques, rassurés, retournèrent à leur vraie nature. [st1]3 [-] [surtout] dispositions intellectuelles, intelligence.    - vis non ingeni solum, sed etiam animi, Cic. Br. 93: la force non seulement de l'intelligence, mais encore de la sensibilité. --- cf. Tac. D 21.    - in magnis animis ingeniisque, Cic. Off. 1, 74: dans les âmes et les intelligences élevées.    - ingenii acies, Cic. de Or. 3, 5, 20: vivacité d'esprit, pénétration. [st1]4 [-] dons naturels, talent naturel [condition de l'éloquence].    - Cic. de Or. 1, 113 ; 2, 147 ; Br. 237 ; Or. 143, etc. [st1]5 [-] talent, génie.    - ingenium ad fingendum, Cic. Font. 40: génie pour inventer.    - summis ingeniis exquisitaque doctrina philosophi, Cic. Fin. 1, 1: les philosophes d'un génie éminent et d'un rare savoir.    - ingenium facere alicui, Ov. Met. 7, 433: donner à qqn de l'esprit.    - ingenio abundare, Cic. Fam. 4, 8, 1: avoir du talent à revendre.    - ingenium: un talent, un génie, un homme de talent...    - atrox ingenium accenderat eo facto magis quam conterruerat, Liv. 3, 11: cet esprit inflexible fut plus irrité qu'abattu par cette démarche.    - cf. Cic. Br. 147 ; Arch. 31; Rep. 2, 2 ; Liv. 41, 4, 3.    - au plur. ingenia: des talents, des génies.    - cf. Cic. Fam. 4, 8, 2 ; Sen. Ep. 2, 1; Polyb 27, 1.    - ingenia fovere, Suet.: encourager les hommes de talent. [st1]6 [-] invention, inspiration.    - ingenium alicujus, Tac. H. 3, 28: idée imaginée par qqn.    - vino ingenium faciente, Ov. M. 7, 433: sous l'inspiration du vin.    - exquisita ingenia cenarum, Plin. Pan. 49, 7: le choix ingénieux des mets.    - plenius ingenio sit miser ille meo ! Ov. Ib. 92: que son malheur dépasse mon imagination !
    * * *
    ingĕnĭum, ĭi, n. [in + geno → gigno] [st1]1 [-] qualité naturelle (d'une chose), nature, propriété.    - arvorum ingenia Virg. G. 2, 177: nature des terrains.    - ingenium soli, Plin.: qualité du terroir.    - ingenium lactis, Col.: propriété du lait.    - crines ingenio suo flexi, Petr. 126: cheveux naturellement frisés.    - locorum hominumque ingeniis, Liv. 28, 12: du fait de la nature du pays et des hommes.    - cf. Sall. H. 1; 61; 3, 17 ; Cott. 9 [st1]2 [-] dispositions naturelles, naturel, humeur, penchant, caractère, tempérament.    - Plaut. Trin. 667 ; etc. ; Ter. Eun. 880, etc.    - suum quisque noscat ingenium, Cic. Off. 1, 114: que chacun apprenne à connaître sa nature propre. --- cf. Cic. Br. 204.    - ad ingenium redit, Ter. Ad. 71: il revient à son naturel.    - ingenio suo vivere, Ter. 3, 36, 1: vivre à sa guise.    - ita ingenium meumst, Plaut. Am. 3, 2, 18: c'est mon caractère.    - Volscis levatis metu suo ingenium suum rediit, Liv. 2,: les Volsques, rassurés, retournèrent à leur vraie nature. [st1]3 [-] [surtout] dispositions intellectuelles, intelligence.    - vis non ingeni solum, sed etiam animi, Cic. Br. 93: la force non seulement de l'intelligence, mais encore de la sensibilité. --- cf. Tac. D 21.    - in magnis animis ingeniisque, Cic. Off. 1, 74: dans les âmes et les intelligences élevées.    - ingenii acies, Cic. de Or. 3, 5, 20: vivacité d'esprit, pénétration. [st1]4 [-] dons naturels, talent naturel [condition de l'éloquence].    - Cic. de Or. 1, 113 ; 2, 147 ; Br. 237 ; Or. 143, etc. [st1]5 [-] talent, génie.    - ingenium ad fingendum, Cic. Font. 40: génie pour inventer.    - summis ingeniis exquisitaque doctrina philosophi, Cic. Fin. 1, 1: les philosophes d'un génie éminent et d'un rare savoir.    - ingenium facere alicui, Ov. Met. 7, 433: donner à qqn de l'esprit.    - ingenio abundare, Cic. Fam. 4, 8, 1: avoir du talent à revendre.    - ingenium: un talent, un génie, un homme de talent...    - atrox ingenium accenderat eo facto magis quam conterruerat, Liv. 3, 11: cet esprit inflexible fut plus irrité qu'abattu par cette démarche.    - cf. Cic. Br. 147 ; Arch. 31; Rep. 2, 2 ; Liv. 41, 4, 3.    - au plur. ingenia: des talents, des génies.    - cf. Cic. Fam. 4, 8, 2 ; Sen. Ep. 2, 1; Polyb 27, 1.    - ingenia fovere, Suet.: encourager les hommes de talent. [st1]6 [-] invention, inspiration.    - ingenium alicujus, Tac. H. 3, 28: idée imaginée par qqn.    - vino ingenium faciente, Ov. M. 7, 433: sous l'inspiration du vin.    - exquisita ingenia cenarum, Plin. Pan. 49, 7: le choix ingénieux des mets.    - plenius ingenio sit miser ille meo ! Ov. Ib. 92: que son malheur dépasse mon imagination !
    * * *
        Ingenium, ingenii. Plaut. La nature et maniere de faire que chascun ha de nature.
    \
        Ingenium patris habet quod sapit. Plaut. Il resemble à son pere de sagesse.
    \
        Ingenio suo viuere. Liu. A sa fantasie.
    \
        Ingenium. Cic. L'esprit et entendement que l'homme ha de nature, L'engin.
    \
        Feruidus ingenio. Ouid. Chauld et colere de nature.
    \
        Mobilissimus ingenio. Tacit. Legier d'esprit et volage, Inconstant, Muable.
    \
        Vena benigna ingenii. Horat. Grande richesse d'esprit.
    \
        Subactum. Cic. Exercité, Cultivé.
    \
        Claudicat ingenium. Lucret. Est debile, Vacile.
    \
        Ingenium substitit malis. Ouid. Mon esprit s'est arresté et tout assopi pour les maulx et ennuis que je porte.
    \
        Ita mihi ingenia sunt, quod lubet, non lubet iam id continuo. Plaut. Je suis d'esprit si legier.
    \
        Ingenio diuino esse. Cic. Avoir un esprit divin et excellent.
    \
        Ad ingenium redire, siue reuerti. Terent. Retourner à sa nature, ou à son naturel, A faire comme on avoit accoustumé.
    \
        Ingenium soli, siue terrae. Plin. La nature de la terre.
    \
        Ingenium coenae. Plin. iunior. L'artificiel et ingenieux appareil du banquet.

    Dictionarium latinogallicum > ingenium

  • 15 praecellens

    praecellens, entis part. présent de praecello; qui excelle, supérieur, éminent, distingué, extraordinaire.
    * * *
    praecellens, entis part. présent de praecello; qui excelle, supérieur, éminent, distingué, extraordinaire.
    * * *
        Praecellens, Adiectiuum. Plin. Fort excellent.
    \
        Omnibus rebus praecellentissimus vir. Cic. Tresexcellent en toutes choses.

    Dictionarium latinogallicum > praecellens

  • 16 praecello

    praecello, ĕre - tr. et intr. - [st2]1 [-] exceller, être éminent, être supérieurà, l'emporter, surpasser. [st2]2 [-] être chef, commander.    - praecellere alicui (aliquem): être supérieur à qqn.    - praecellere genti, Tac.: être à la tête d'une nation.
    * * *
    praecello, ĕre - tr. et intr. - [st2]1 [-] exceller, être éminent, être supérieurà, l'emporter, surpasser. [st2]2 [-] être chef, commander.    - praecellere alicui (aliquem): être supérieur à qqn.    - praecellere genti, Tac.: être à la tête d'une nation.
    * * *
        Praecello, praecellis, praecellui, praecelsum, praecellere. Pli. Estre plus excellent, Surpasser.
    \
        Robore mentis praecellere. Sil. Surmonter.

    Dictionarium latinogallicum > praecello

  • 17 praestabilis

    praestābĭlis, e [st2]1 [-] éminent, excellent, distingué, supérieur. [st2]2 [-] avantageux, profitable.
    * * *
    praestābĭlis, e [st2]1 [-] éminent, excellent, distingué, supérieur. [st2]2 [-] avantageux, profitable.
    * * *
        Praestabilis, et hoc praestabile, pen. corr. Cic. Excellent.
    \
        Fuerat praestabilius, vbiuis gentium agere aetatem, Quam huc redire. Terent. Il luy eust beaucoup mieulx vallu de, etc.

    Dictionarium latinogallicum > praestabilis

  • 18 praestans

    praestans, antis part. prés. de praesto. [st2]1 [-] qui l'emporte sur, supérieur, éminent, extraordinaire, remarquable. [st2]2 [-] excellent, efficace, souverain, puissant.    - nihil (natura) habet praestantius, nihil quod magis expetat quam honestatem, quam laudem, quam dignitatem, quam decus, Cic. Tusc. 2, 46: (la nature) n'a rien de plus noble, rien qu'elle ne recherche plus que l'honnêteté, le mérite, la dignité, l'honneur.    - omnibus praestans, Cic. Tusc. 1, 10, 22: supérieur à tous.    - viri usu praestantes, Nep. Timoth. 3, 2: personnages d'une expérience consommée.    - praestantissimus sapientiae, Tac. A. 6, 6: le plus sage des hommes.    - quo non praestantior alter ciere... Virg.: sans rival pour animer...    - praestans labor, Lucr.: immenses efforts.    - praestans fides, Cic.: loyauté remarquable.
    * * *
    praestans, antis part. prés. de praesto. [st2]1 [-] qui l'emporte sur, supérieur, éminent, extraordinaire, remarquable. [st2]2 [-] excellent, efficace, souverain, puissant.    - nihil (natura) habet praestantius, nihil quod magis expetat quam honestatem, quam laudem, quam dignitatem, quam decus, Cic. Tusc. 2, 46: (la nature) n'a rien de plus noble, rien qu'elle ne recherche plus que l'honnêteté, le mérite, la dignité, l'honneur.    - omnibus praestans, Cic. Tusc. 1, 10, 22: supérieur à tous.    - viri usu praestantes, Nep. Timoth. 3, 2: personnages d'une expérience consommée.    - praestantissimus sapientiae, Tac. A. 6, 6: le plus sage des hommes.    - quo non praestantior alter ciere... Virg.: sans rival pour animer...    - praestans labor, Lucr.: immenses efforts.    - praestans fides, Cic.: loyauté remarquable.
    * * *
        Praestans, Aliud participium: vt Praestans virtute homo. Virgil. Excellent en vertu, Prestant.
    \
        Praestans, Nomen: vt Praestans animi. Virgil. Qui est de grand courage, Qui ha bon coeur et gentil.
    \
        Nostrae ciuitatis et ingenio et industria praestantissimus. Cic. Le plus grand esprit de nostre cité.
    \
        Nihil praestantius. Cic. Il n'est chose plus excellente.
    \
        Odium praestans. Ouid. Grande haine.

    Dictionarium latinogallicum > praestans

  • 19 summus

    summus, a, um ( forme syncopée de supremus) [st2]1 [-] qui est le plus haut, qui est au sommet, extrême. [st2]2 [-] qui est à l'extrémité supérieure d'un triclinium (lit de table). [st2]3 [-] qui est à la surface, superficiel. [st2]4 [-] le plus élevé (en parl. du son). [st2]5 [-] le dernier (dans le temps). [st2]6 [-] le plus élevé, supérieur, éminent. [st2]7 [-] le plus important, le plus considérable, très grand, essentiel. [st2]8 [-] qui concerne tout le mode, général.    - capita summa papaverum, Liv.: les têtes de pavots les plus élevées.    - in summa Sacra via, Cic. Planc.: au haut de la voie Sacrée.    - ad summam urbem, Cic.: dans la partie haute de la ville.    - res apud summum puteum geritur, Plaut.: nous sommes parvenus au bord du puits (= nous sommes presque hors d'affaire).    - summo ore, Cic.: du bout des lèvres.    - summa arbor: le haut de l'arbre.    - summus lectus: le lit supérieur.    - accumbere in summo, Plaut.: tenir le haut bout (du lit de table).    - summus ego jaceo, Hor.: j'occupe le haut bout.    - sermo qui adhibitur a summo, Cic.: discours prononcé par le roi du festin.    - standum est in lecto, si quid de summo petas, Plaut. Men.: il faut se tenir debout sur le lit pour obtenir quelque chose à l'autre bout de la table.    - summa aqua: la surface de l'eau.    - summa cutis, Col.: l'épiderme.    - summo animo inhaerere, Sen.: n'être qu'à la surface du coeur.    - tantummodo summas res attingere, Nep.: *toucher seulement la surface des choses* = n'en parler que d'une façon superficielle.    - summa senectus, Cic.: âge avancé.    - Sophocles ad summam senectutem tragoedias fecit, Cic. CM. 7: Sophocle a composé des tragédies jusquà l'extrême vieillesse.    - venit summa dies, Virg.: le jour suprême est arrivé.    - summo carmine, Hor.: à la fin du poème.    - summum gaudium, Cic.: le comble de la joie.    - summa dementia est + inf.: le comble de la folie, c'est de...    - summus deūm (= deorum): le plus grand des dieux (= Jupiter).    - summi et infimi, Cic.: les premiers et les derniers de l'Etat, les grands et les petits.    - summi homines ac summis ingeniis praediti, Cic.: hommes éminents, doués d'éminentes qualités.    - summus in omnibus, Plin.: qui excelle en tout.    - loco summo natus, Cic.: d'une haute naissance.    - in quo summa sunt omnia, Cic.: sur qui tout repose.    - summa omnia facere, Cic.: faire tous ses efforts, faire tout son possible.    - summa respublica: l'intérêt général, le salut commun, le bien de l'Etat.    - summa res, Tac.: - [abcl]a - le commandement en chef. - [abcl]b - le pouvoir impérial, le trône impérial.    - regimen summae rei penes Germanicum, Tac. An. 2: le commandement en chef était entre les mains de Germanicus.    - tunc Tiberius Drusum summae rei admovit, Tac. An. 3: Tibère approcha alors Drusus du pouvoir impérial.    - neminem gentis Arsacidarum summae rei imponere poterant, Tac. 6: ils ne pouvaient placer sur le trône aucun prince du sang d'Arsace.    - quo res summa loco? quam prendimus arcem? Virg. En. 2, 322: où en est le salut de l'Etat? en quel état est la citadelle, si nous l'occupons encore?    - summa res (summa controversia), Cic.: le point essentiel (d'un débat)    - summo reipublicae tempore, Cic.: dans les conjonctures les plus graves pour la république.    - summum jus, Cic.: le droit absolu, le droit rigoureux.    - summum bonum: le bien suprême, le souverain bien.    - summo bono fruitur, Cic.: il est au comble de la félicité.    - summum bellum, Hirt.: guerre décisive.    - summo opere (summopere): avec le plus grand soin.    - summus consensus: unanimité.
    * * *
    summus, a, um ( forme syncopée de supremus) [st2]1 [-] qui est le plus haut, qui est au sommet, extrême. [st2]2 [-] qui est à l'extrémité supérieure d'un triclinium (lit de table). [st2]3 [-] qui est à la surface, superficiel. [st2]4 [-] le plus élevé (en parl. du son). [st2]5 [-] le dernier (dans le temps). [st2]6 [-] le plus élevé, supérieur, éminent. [st2]7 [-] le plus important, le plus considérable, très grand, essentiel. [st2]8 [-] qui concerne tout le mode, général.    - capita summa papaverum, Liv.: les têtes de pavots les plus élevées.    - in summa Sacra via, Cic. Planc.: au haut de la voie Sacrée.    - ad summam urbem, Cic.: dans la partie haute de la ville.    - res apud summum puteum geritur, Plaut.: nous sommes parvenus au bord du puits (= nous sommes presque hors d'affaire).    - summo ore, Cic.: du bout des lèvres.    - summa arbor: le haut de l'arbre.    - summus lectus: le lit supérieur.    - accumbere in summo, Plaut.: tenir le haut bout (du lit de table).    - summus ego jaceo, Hor.: j'occupe le haut bout.    - sermo qui adhibitur a summo, Cic.: discours prononcé par le roi du festin.    - standum est in lecto, si quid de summo petas, Plaut. Men.: il faut se tenir debout sur le lit pour obtenir quelque chose à l'autre bout de la table.    - summa aqua: la surface de l'eau.    - summa cutis, Col.: l'épiderme.    - summo animo inhaerere, Sen.: n'être qu'à la surface du coeur.    - tantummodo summas res attingere, Nep.: *toucher seulement la surface des choses* = n'en parler que d'une façon superficielle.    - summa senectus, Cic.: âge avancé.    - Sophocles ad summam senectutem tragoedias fecit, Cic. CM. 7: Sophocle a composé des tragédies jusquà l'extrême vieillesse.    - venit summa dies, Virg.: le jour suprême est arrivé.    - summo carmine, Hor.: à la fin du poème.    - summum gaudium, Cic.: le comble de la joie.    - summa dementia est + inf.: le comble de la folie, c'est de...    - summus deūm (= deorum): le plus grand des dieux (= Jupiter).    - summi et infimi, Cic.: les premiers et les derniers de l'Etat, les grands et les petits.    - summi homines ac summis ingeniis praediti, Cic.: hommes éminents, doués d'éminentes qualités.    - summus in omnibus, Plin.: qui excelle en tout.    - loco summo natus, Cic.: d'une haute naissance.    - in quo summa sunt omnia, Cic.: sur qui tout repose.    - summa omnia facere, Cic.: faire tous ses efforts, faire tout son possible.    - summa respublica: l'intérêt général, le salut commun, le bien de l'Etat.    - summa res, Tac.: - [abcl]a - le commandement en chef. - [abcl]b - le pouvoir impérial, le trône impérial.    - regimen summae rei penes Germanicum, Tac. An. 2: le commandement en chef était entre les mains de Germanicus.    - tunc Tiberius Drusum summae rei admovit, Tac. An. 3: Tibère approcha alors Drusus du pouvoir impérial.    - neminem gentis Arsacidarum summae rei imponere poterant, Tac. 6: ils ne pouvaient placer sur le trône aucun prince du sang d'Arsace.    - quo res summa loco? quam prendimus arcem? Virg. En. 2, 322: où en est le salut de l'Etat? en quel état est la citadelle, si nous l'occupons encore?    - summa res (summa controversia), Cic.: le point essentiel (d'un débat)    - summo reipublicae tempore, Cic.: dans les conjonctures les plus graves pour la république.    - summum jus, Cic.: le droit absolu, le droit rigoureux.    - summum bonum: le bien suprême, le souverain bien.    - summo bono fruitur, Cic.: il est au comble de la félicité.    - summum bellum, Hirt.: guerre décisive.    - summo opere (summopere): avec le plus grand soin.    - summus consensus: unanimité.
    * * *
        Summus, Adiectiuum. Cic. Le plus hault de touts, Treshault.
    \
        Vixit ad summam senectutem. Cicero. Jusques à vieillesse extreme.
    \
        Summa aetas. Plaut. Le plus grand aage qu'on peult vivre, Le dernier aage ou l'homme peult parvenir.
    \
        Venit summa dies. Virgil. Le dernier jour.
    \
        A summo. Plaut. Depuis le plus hault et le sommet.
    \
        Amicus summus meus. Terent. Le plus grand ami que j'aye.
    \
        Summa aqua. Cic. Le dessus de l'eaue, La superficie de l'eaue.
    \
        AEtas summa. Cic. Le fin coeur d'esté.
    \
        Summo artificio facta. Cic. De merveilleusement grand art, Par un souverain artifice.
    \
        Summum bonum. Cic. Le souverain bien.
    \
        Dari non debet, nisi in desperatione summa. Plin. Quand il n'y a plus d'espoir, Au dernier espoir.
    \
        Dolor summus. Plin. Tresgrande douleur.
    \
        Fide summa. Liu. Sans aucune fraude ne mal engin, Tresfidelement.
    \
        Forma summa. Terent. Excellente ou souveraine beaulté.
    \
        Hyeme summa. Cic. Au fin coeur d'hyver.
    \
        Ingenia summa. Cic. Grands esprits.
    \
        Summum ius, summa iniuria. Cic. Toute rigueur de droict.
    \
        Laboris summi dolor. Cic. Un labeur extreme.
    \
        Summo loco natus. Cic. De grand lignage et parenté.
    \
        Moeror summus. Cic. Grande tristesse.
    \
        Omnia summa in eo sunt. Cic. Il est accompli de toutes les bonnes parties que l'homme scauroit avoir.
    \
        Ad summum otium accommodati. Cic. Qui aiment sur toutes choses le repos, Qui ne demandent que paix.
    \
        Summa quaestio. Quintil. Le principal poinct d'une matiere.
    \
        Homo senectute summa. Cic. De grand aage et vieillesse, D'extreme et derniere vieillesse, Des plus vieils qu'on scauroit veoir.
    \
        Stultitiae summae est. Caelius Ciceroni. C'est tresgrande folie.
    \
        Vir summus. Plautus. Grand personnage et fort renommé, Souverain.
    \
        Voce summa pronuntiare versus. Cicero. Haultement, D'une voix haulte et clere.
    \
        De summa re dissentientes. Cic. Des affaires de plus grande importance.
    \
        Summus puteus. Plaut. Fort profond.
    \
        E summo puteo. Plaut. Du plus profond du puis.
    \
        Summae res. Virgil. Louables et de grande renommee.
    \
        Summum, et Ad summum, pro eodem. Cicero. Tout au plus, Pour le plus.
    \
        Fac plane vt valeas, nos ad summum. Cic. Nous ne nous pourrions porter mieulx.
    \
        Summo. Quintilianus, Quia et initio mouendus sit iudex, et summo impellendus. A la fin.

    Dictionarium latinogallicum > summus

  • 20 superbus

    [st1]1 [-] sŭperbus, a, um: - [abcl][b]a - orgueilleux, arrogant, présomptueux, hautain, dédaigneux; fier (ord. en mauv. part). - [abcl]b - dur, sévère, tyrannique, violent, injuste. - [abcl]c - noble, glorieux, magnifique, brillant, imposant, superbe, éminent, supérieur.[/b]    - superbus origine: fier de son origine.    - superba responsa, Cic. Vatin. 3, 8: réponse arrogante. [st1]2 [-] Sŭperbus, i, m.: (Tarquin) le Superbe (surnom du dernier roi de Rome).
    * * *
    [st1]1 [-] sŭperbus, a, um: - [abcl][b]a - orgueilleux, arrogant, présomptueux, hautain, dédaigneux; fier (ord. en mauv. part). - [abcl]b - dur, sévère, tyrannique, violent, injuste. - [abcl]c - noble, glorieux, magnifique, brillant, imposant, superbe, éminent, supérieur.[/b]    - superbus origine: fier de son origine.    - superba responsa, Cic. Vatin. 3, 8: réponse arrogante. [st1]2 [-] Sŭperbus, i, m.: (Tarquin) le Superbe (surnom du dernier roi de Rome).
    * * *
        Superbus, Adiectiuum. Virgil. Orgueilleux, Superbe, Fier, Felle, Rogue.
    \
        Superbus. Virgil. Noble et excellent.
    \
        Superbus. Virgil. Hault eslevé.
    \
        Postes auro, spoliisque superbi. Virgil. Ornez.
    \
        Superbus. Virgil. Riche.
    \
        Aures habere superbas. Liu. Desdaigner d'ouir parler aucun.
    \
        Ius superbum. Cic. Arrogant et inegual.
    \
        Merum superbum. Horat. Un excellent.
    \
        Tecta superba. Virgil. Maison magnifique.
    \
        Superbum est Iudices, et non ferendum, dicere, etc. Cic. C'est trop arrogamment faict, etc. C'est trop entreprins, etc.

    Dictionarium latinogallicum > superbus

См. также в других словарях:

  • Eminent domain — (United States), compulsory purchase (United Kingdom, New Zealand, Ireland), resumption/compulsory acquisition (Australia), or expropriation (South Africa and Canada) is an action of the state to seize a citizen s private property, expropriate… …   Wikipedia

  • éminent — éminent, ente [ eminɑ̃, ɑ̃t ] adj. • 1216; lat. eminens 1 ♦ Vx Élevé (lieu). 2 ♦ (XVIe) Mod. Qui est au dessus du niveau commun, d ordre supérieur. ⇒ élevé, exceptionnel, 1. insigne. Il a rendu d éminents services. « trois sortes de personnes [ …   Encyclopédie Universelle

  • éminent — éminent, ente (é mi nan, nan t ) adj. 1°   Qui s élève, qui est plus haut que le reste. Lieu éminent. •   Nous allons dans le champ prendre nos avantages, Des éminents endroits nous saisir promptement, TRISTAN Panthée, IV, 3. 2°   Fig. Très grand …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • eminent domain — em·i·nent do·main / e mə nənt / n: the right of the government to take property from a private owner for public use by virtue of the superior dominion of its sovereignty over all lands within its jurisdiction see also condemn, expropriate, take… …   Law dictionary

  • eminent — EMINÉNT, Ă, eminenţi, te, adj. Care se distinge prin calităţi (intelectuale) deosebite; excepţional, superior, remarcabil, excelent. – Din fr. éminent, lat. eminens, ntis. Trimis de romac, 07.10.2008. Sursa: DEX 98  Eminent ≠ mediocru Trimis de… …   Dicționar Român

  • éminent — ÉMINENT, ENTE. adject. Haut, élevé. Un lieu éminent. [b]f♛/b] Il signifie figurément, Excellent, et surpassant tous les autres. Un homme éminent en doctrine, en piété, d un savoir éminent. Qui a des qualités éminentes. D une éminente vertu. Dans… …   Dictionnaire de l'Académie Française 1798

  • eminent — Adj bedeutsam, groß, herausragend erw. fremd. Erkennbar fremd (17. Jh.) Entlehnung. Entlehnt aus frz. éminent, dieses aus l. ēminēns ( entis), dem PPräs. von l. ēminēre herausragen , zu l. minae Zinnen, hochragende Spitzen , das zur Sippe von l.… …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

  • Eminent Technology — is a company established in 1983 by Bruce Thigpen to create innovative products for the audio field. Their first product was an air bearing straight line tracking tonearm for phonograph playback, this was the first implementation of a captured… …   Wikipedia

  • Eminent — Em i*nent, a. [L. eminens, entis, p. pr. of eminere to stand out, be prominent; e out + minere (in comp.) to project; of uncertain origin: cf. F. [ e]minent. Cf. {Menace}.] 1. High; lofty; towering; prominent. A very eminent promontory. Evelyn… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • eminent — EMINENT, [emin]ente. adj. Haut elevé. Un lieu eminent. Il sign. fig. Excellent, & surpassant tous les autres. Un homme eminent en doctrine, en pieté, d un scavoir eminent. qui a des qualitez eminentes. une eminente vertu. Il s employe quelquefois …   Dictionnaire de l'Académie française

  • Eminent Victorians — is a book by Lytton Strachey (the oldest member of the Bloomsbury Group), first published in 1918 and consisting of biographies of four leading figures from the Victorian era. Its fame rests on the irreverence and wit Strachey brought to bear on… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»